nizam
Türkiye Türkchisi – Tiniq Türkche Lughiti (Kuleli, 2013)
nizam
[Köken: Arapça] Düzüm, Düzülüş
Türkiye Türkchisi – Tatarche Lughet (Ganiyev, 1998)
nizam
и. 1) тәртип, система; 2) хәрби. строй; 3) кагыйдә, канун
ercilasun1991
nizam
Türkiye Türkçesi: nizam
Azerbaycan Türkçesi: nizam
Başkurt Türkçesi: tärtip töⱬölöş
Kazak Türkçesi: tärtip jüye
Kırgız Türkçesi: tartip irēt
Özbek Türkçesi: tärtip tüziliş tüzüm
Tatar Türkçesi: tärtip töziliş
Türkmen Türkçesi: nızãm
Uygur Türkçesi: nizam tärtip
Rusça: por'adok ustróystvo sistema
Azarbayjan Türkchisining Izahliq Lughiti (Orucovun, 2006)
nizam
is. [ər.]
1. Qayda, tərtib, üsul. Nizam yaratmaq, – ..Hacı Məcid Əfəndi cümə məscid mədrəsəsinin nizamını pozdu. C.Məmmədquluzadə. • Nizam qoymaq – qayda-qanun yaratmaq. [Mirzə Rza Fərhada:] İranda dəmir yol çəkmək istəyirdin, İranda nizam qoymaq istəyirdin. C.Cabbarlı. Nizama düşmək – qaydaya düşmək, yoluna düşmək. Kasıb kəndçilər firqəyə yazılırdılar, fəqət işlər hələ yaxşı bir nizama düşməmişdi. E.Sultanov. Nizama salmaq (qoymaq) – qaydaya salmaq, tənzim etmək, qayda yaratmaq, yoluna salmaq. Tələbə məclisi nizama saldı, lakin söylənən sözlər heç kəsi kafi dərəcədə məmnun etmədi. Çəmənzəminli. [Mirzə Sadıq:] Əvvəllər şah özü məmləkəti nizama salmaq istəyirdi. C.Cabbarlı. Nizamdan düşmək – dağılmaq, pozulmaq, səliqədən düşmək.
2. Sıra, cərgə, səf, düzülüş. • Nizama durmaq – sıralanmaq, cərgəyə durmaq, səf bağlamaq. Yenə düşmən gəlib nizama durdu; Naçalnik mat qalıb boynunu burdu. “Qaçaq Nəbi”.
3. Nizamla şəklində zərf – müəyyən qaydada, müəyyən üsulla, tərtibatla, düzgün sıra ilə, sistemlə. Kitabları nizamla düzmək. Şagirdləri nizamla oturtmaq. – Yenə öz sürünü nizamla düzüb; Baş alıb gedirsən hayana, ceyran? S.Vurğun.
Azarbayjan Türkchisining Sinonimler Lughiti (Çakıroğlu, 2013)
nizam
I. qayda-qanun, əsasnamə
{kanun nizam, kanunname}
II. sıra, cərgə, səf, düzülüş
{sıra, dizi, saf, diziliş}
Pamukkale Azarbayjan Türkchisi - Türkiye Türkchisi (A.D.T.ningki)
nizam
çeki düzen, düzen, kural, nizam
In'gilische—Türkche Lughet (FreeDict, 2017)
nizam /mˈʌstə/
1. Haydarabat hükümdarının ünvanı.
Uyghurche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Kurban, 2016)
nizam
a. Nizam, düzen, kanun, tertip.
Qarachay-Malqarche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Nevruz, 1991)
nizam
nizam, düzen, kaide. ~ğa salıv: düzene sokma, ~ı bıla: muntazam, düzenli, oramda cürüvnü ~ı: sokakta yürümenin kaidesi, ~nı buzmağız: nizamı bozmayınız.