ha
Türkiye Türkçesi – Tatarca Sözlük (Ganiyev, 1998)
ha
1. ы. һа, һай-һай, (гаҗәпләнүне белдерә). 2. кис. ә, йә; sen geldin һа? син килдең, ә?. 3. терк. я (йә); ha bu gün, ha yarın я бүген, я иртәгә
Azerbaycan Türkçesinin Açıklamalı Sözlüğü (Orucovun, 2006)
ha
I. Nida kimi aşağıdakı mənalarda işlənir: a) saqındırma, xəbərdarlıq və ya əmr, tapşırıq bildirir, habelə diqqəti cəlb etmək üçün işlədilir. Ona bir söz demə ha! Özünü gözlə ha! Ora getmə ha! – [Minnət xanım:] Ancaq mən olduğumu demə ha! Ü.Hacıbəyov. [Turac:] Ey, düz-əməlli danış ha! İ.Əfəndiyev. Kəblə Abbasəli naqanı tuşladı: – Al gəlsin, vurdum ha! Mir Cəlal. b) təkid, vaciblik, lazımlıq bildirir. Bizə gələrsən ha! Xahişimi unutma ha! – [Ana:] Qızlar, mənim bu balamdan muğayat olun ha! (Nağıl). c) heyranlıq, valehlik bildirir. Gözəldir ha! ç) intonasiyadan asılı olaraq, bəzən sözə, cümləyə istehza, rişxəndlik çaları verir. Amma yazmısan ha. Ay tutdun ha. – [Hatəm:] Budu ha!.. [Düşmən] gəlib çıxıb ey.. Ə.Əbülhəsən. d) təkrar bildirir – nə qədər. Ha deyirəm, təsir etmir. – Hər bir qəzeti əlimizə alsaq, görəcəyik ki, elə haman sözlərdir ki, ha eşidirik. C.Məmmədquluzadə.
II. Ziddiyyət bildirən ədat – ki. Nə olsun, adımız olubdur qoçaq; Ceyran ha deyilik ovçudan qaçaq. H.K.Sanılı.
III. əvəz.
1. Qeyri-müəyyən zaman və ya yer bildirir; hansı. Məşədi Əsgər dinməzsöyləməz qapıdan çıxıb yola düşdü. Ha tərəfə getmək lazım olduğunu özü də bilmirdi. S.M.Qənizadə. Ha zamandansa Məsmə eşitmişdi ki, dərmanların yaxşısı ələfiyyatdır. Mir Cəlal.
2. Bir şeyin davamlılığını bildirir; nə qədər. Keçəl ha ağladı ki, qovunu ver, lotubaşı vermədi. “Aşıq Qərib”. ..Ənvər ha fikirləşdi, Ayaza layiq və münasib bir cavab tapmadı. Mir Cəlal. ha-ha, ha-ha-ha nida. Qəhqəhə, gülüş bildirmək üçün səs təqlidi söz kimi işlənir. [Mübaşir Məmməd Musa kişiyə:] ..Yoxsa bir gözləmən var, ay lotu! Ha-ha-ha! Yəqin gözləmən var. M.İbrahimov.
İngilizce—Türkçe Sözlük (Anonim)
ha
ha!
vay!
oh!
ya!
Özbekçe—İngilizce Sözlük (Dirks, 2005)
ha
yeah, uh-huh, yes, right; hah!, ho!; huh?; hmm, hey. ~ deb over and over, again and again, incessantly. ~ deganda right away. ~ demay in a short while, in no time at all.
Türkmencenin Açıklamalı Sözlüğü (Kyýasowa, 2016)
ha
[ha:] I, dil b. Basymy özüne geçirmeýän we çyzyjak arkaly ýazylýan güýçlendiriji ownuk bölek. Ýagyş ýagaýsa-ha gowy bolardy!
HA [ha:] II, dil b. Gezekleşigi aňladýan, "ýa, ýa- da" manysynda gelýän baglaýjy. Aşyk bolan kişi sabr edip gezer, Umytly bagynyň gülünden ýolar, Ha ýagşy, ha ýaman, jebrine dözer, Ýanmagyl bir ýola, merdana bolgul (“Leýli – Mejnun”).
Sahaca—İngilizce Sözlük (Straughn, 2006)
ha
cf sa, ça ono. Laugh!; ha gın- v. to laugh
Karaçay-Malkarca – Türkiye Türkçesi Sözlüğü (Nevruz, 1991)
ha
¹ bir nida ifaresi. Ha na ha: ha ha ha.
² hey. ~ saña aytama: hey sana söylüyorum.