açar
Türkiye Türkçesi – Tatarca Sözlük (Ganiyev, 1998)
açar
и. 1) ачкыч; 2) аппетит ача торган нәрсә, аперитив
Arı Duru Türkçe – Türkiye Türkçesi Sözlüğü (Kuleli)
açar
1. Anahtar
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Ercilasun, 1991)
açar
Türkiye Türkçesi: açar
Azerbaycan Türkçesi: açar
Başkurt Türkçesi: askıs
Kazak Türkçesi: kilt aşkış
Kırgız Türkçesi: açkıç
Özbek Türkçesi: àçkıç kälit
Tatar Türkçesi: açkıç
Türkmen Türkçesi: açar
Uygur Türkçesi: açkuç
Rusça: klüç
Azerbaycan Türkçesinin Açıklamalı Sözlüğü (Orucovun, 2006)
açar
is.
1. Qıfılı açmaq və ya bağlamaq aləti. Qapı açarı. Stolun açarı. Şkaf açarı. – Sən də açılmamış bir dəfinəsən; Açarı qeyb olan bir xəzinəsən. M.Müşfiq. // Məc. mənada. Beş dənizin açarı indi əlimizdədir. Ə.Cəmil.
2. Canlı dildə bəzən “qıfıl” mənasında da işlənir. Açarın dili sınıbdır. Qapının açarını aç.
3. Çilingərlikdə işlədilən müxtəlif ölçülü alətlər. // Elektrik cərəyanını açıb bağlamaq üçün alət. Elektrik açarı. // Saat və s. mexanizmləri qurmaq üçün alət.
4. xüs. Şifrlə yazılmış bir mətni oxumaq üçün xüsusi şəkildə düzəldilmiş hərflər sistemi. Şifrin açarını tapmaq. // məc. Çeşidli problem və məsələlərin həlli yolu. Məsələnin açarını tapmaq. – Bilik xəzinəsinə kitabdır qızıl açar. M.Seyidzadə.
5. filol. Çətin bir mətni yaxşı başa düşmək, üçün sadə şəkildə şərh edilmiş yazı. Nizami əsərlərinin açarı. Firuzabadi qamusunun açarı.
6. mus. Not sətirlərinin əvvəlində notların mənasını müəyyən edən işarə. Skripka açarı. ‣ Açar salmaq – 1) oğurluq məqsədi ilə özgənin qapısını açmaq; 2) məc. birinin qəlbini, ürək sirrini bilmək üçün onu sınamaq; yoxlamaq.
Pamukkale Azerbaycan Türkçesi - Türkiye Türkçesi (ADT versiyonu)
açar
açar, anahtar
Kırgızca – Türkiye Türkçesi Sözlüğü (Yudahin)
açar
= naçar.
Türkmencenin Açıklamalı Sözlüğü (Kyýasowa, 2016)
açar
at. 1. Gapyny, gulpy açmak, gulplamak üçin ýöriteleşdirilen demir guraly. 2. Nurbatlary we ş.m. towlamak üçin enjam. Ata, on ýedilik açaryň barmy? 3. göç.m. Bir zadyň ýoluny açmak, ele almak, bir zada yhlas etmek üçin tilsim, tär, ýol. Kitap ylymlaryň açarydyr.