dam
Türkiye Türkchisi – Tiniq Türkche Lughiti (Kuleli, 2013)
dam
[Köken: Anlam kayması] Çatı, Ev tepesi
Türkiye Türkchisi – Tatarche Lughet (Ganiyev, 1998)
dam
I и. 1) түбә; 2) кечкенә өй; 3) абзар ◊ dam altı баш өстеңдә түбә, сыеныр урын
damII и. дама
Türkiye Ushaq Shéwisi Lughiti (Sunucu, 2001)
dam
1-Üzeri örtülü hayvan barınağı, 2-Evlerin ikinci katın önünde toprak örtülü teras.
Tiniq Türkche - Türkiye Türkchisi Lughiti (Kuleli)
dam
1. Çatı
2. Duvar
ercilasun1991
dam
Türkiye Türkçesi: dam
Azerbaycan Türkçesi: dam
Başkurt Türkçesi: tübä kıyık
Kazak Türkçesi: şatır töbe tam
Kırgız Türkçesi: tınıke üy çatırı
Özbek Türkçesi: tàm
Tatar Türkçesi: tübä öy tübäsi
Türkmen Türkçesi: üçek
Uygur Türkçesi: çedir
Rusça: króvl'a
Azarbayjan Türkchisining Izahliq Lughiti (Orucovun, 2006)
dam
I. is.
1. Ev, bina, tikili. Şəhərin dar küçələri, sıx həyətləri, qaranlıq damları onları təmin etmədi. Mir Cəlal. // Əsas binanın yanında tikilmiş və ona yapışıq otaq və s. Şərəfnisə xanım ikinci damda ahəstə ağlaya-ağlaya yun darayır. M.F.Axundzadə. • Qara dam – bacası tavanının ortasında olduğu üçün daim hisli olan, pəncərəsiz, ibtidai ev; daxma. Kənddəki evlərin hamısı torpağın altında tikilmiş qara damlardan ibarət idi. İ.Əfəndiyev. Bütün kənd təkbacalı qara damlarda, ya ömründə gün üzü görməyən qabağı səkili tövlələrdə yaşayırdı. S.Rəhimov.
2. Evin, binanın, tikilinin örtüsü. Dama çıxmaq. Damdan yağış dammaq. Kirəmit dam. Damı qırlamaq. – Biz eyvanda və damın üstündə vaxtımızı keçirirdik. C.Məmmədquluzadə. Hündür evlərin damlarını ağappaq qar örtmüşdü. M.İbrahimov. Adamlar damın üstündə gecələyirdilər. Ə.Məmmədxanlı.
3. Bir, ya iki tərəfi açıq, üstüörtülü yer, tikili. [Əsgər bəy:] A kişi, indi bu dumanda, çiskində kazaklar tamam dam altına yığışıblar. M.F.Axundzadə.
4. Heyvanları saxlamaq üçün qapalı yer; bina, tövlə. Komandan ilə Musa mal damına yanaşdılar. M.Hüseyn. Qoyun, quzu, dana, xötək; Mal-qara dolur dama. B.Vahabzadə.
5. məc. Həbsxana, qazamat. • Dama basmaq (qatmaq, salmaq) – həbs etmək, həbsə salmaq. Xülasə, qəzetləri bağlamaqda və yazıçılarını dama qatmaqda mən hökuməti haqlı tutmuram. C.Məmmədquluzadə. Dama girmək – həbs edilmək, həbsə alınmaq. [Kərəmov:] Olmaz da, pulları yemisən, üstündən su da içmisən. İndi dama girəndə ağlın başına gələr. S.Rəhman. ‣ Bir dam(ın) altında – bir yerdə, bir evdə, bir mənzildə, bərabər, yanaşı. İndi bu adam [Zeynal] onunla bir dam altında bərabər yaşamaq istəməyirdi. S.Hüseyn. O zaman bir damın altında birləşən iki qəlbin bəxtiyarlığı məni qorxudurdu. İ.Əfəndiyev.
II. is. [fars.] klas. Tələ, cələ, tor. Zülfünü əhli-vəfa seydinə dam eyləyəli; Məni ol damə giriftar bilibdir, bilirəm. Füzuli. • Dam qurmaq – tələ qurmaq, hiylə düzəltmək. Xalqa bunlar hamı qurublar dam; Bir bunu anlamaz bu qövmi-avam. S.Ə.Şirvani.
Azarbayjan Türkchisining Sinonimler Lughiti (Çakıroğlu, 2013)
dam
I. ev, bina, tikili
{ev, bina, yapı}
II. bina, tövlə
{bina, konut}
III. həbsxana, qazamat
{hapishane, cezaevi}
IV. tələ, cələ, tor
{tuzak, kapan, ağ (file)}
Pamukkale Azarbayjan Türkchisi - Türkiye Türkchisi (A.D.T.ningki)
dam
çatı, dam
In'gilische—Türkche Lughet (FreeDict, 2017)
dam /kʌɹˈɪkjʊləm/
1. (-med, -ming) baraj, set, su bendi
2. baraj yapmak
3. kapamak. dam in, dam up kapatmak, geri tutmak.
In'gilische—Türkche Lughet (FreeDict, 2017)
dam /kˈʌɹɪʃ/
1. ana hayvan.
In'gilische—Türkche Lughet (Anonim)
dam
baraj
set
su bendi
baraj yapmak
su bendi yapmak
set çekmek
kapamak
Özbekche—In'gilische Lughet (Dirks, 2005)
dam
1: (Persian) breath; breather, rest; air, gas; heat; rage; steam. ~i ichiga tushib ketdi to be unable to take a breath; to catch one's breath; to be at a loss for words. ~ ol- to rest, to take a rest. ~ olish kuni day of rest, day off. ~ olish uyi rest house, resort facility. ~ sol- to blow on s.o. to drive away evil spirits. ~ ur- to sigh; s. ~iga tort- to suck in. ~ingni chiqarma! Don't breathe out.; Don't say a word of this. ~ ye- to absorb its own steam (rice), to brew thoroughly (tea). ~i ichida to be unable to say what one feels. ~i kesildi to stop short (talking); to quiet down.
2: (Persian) moment. ~...~ sometimes... sometimes... bir ~li momentary.
3: (Persian) bellows. ~ ber-/bosto feed air (to fire).
4: (Persian) edge; blade. pichoq ~icha/~iday thin as a knife blade. qilich ~ida yur-/qilich ~iga oyoq qo'y- to walk on a knife edge, walk on thin ice.
Qirghizche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Yudahin)
dam
: dam ur yahut dam koy- = dem ur- (bk. dem 1); aldıñdağıñdı içe albay, kazaña dam koyosuñ: önüne konulan yemeği henüz yememiş olduğun halde kazana bakıyorsun.
Türkmenche Izahliq Lughet (Kyýasowa, 2016)
dam
[da:m], at. 1. Duzak, gapan, tor. Ahyry ajalyň damyna düşdüm, ala bilseň bu zyndandan al imdi (Şeýdaýy). 2. Diwar.
Qarachay-Malqarche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Nevruz, 1991)
dam
tad, lezzet, zevk, hoşnutluk. Bütev ~ı mındadı: bütün zevki bundadır, ~ı bıla aşamak: tadı ile yemek.