Cür
Azarbayjan Türkchisining Izahliq Lughiti (Orucovun, 2006)
cür
is. [bəzən “cürə” şəklində də işlənir]
1. Növ, çeşid, qisim. Mağazada yüz cür şey var. • Hər cür – hər növ, ürəyin istəyən, ən müxtəlif. [Rəsul] hər cür yeməkdən araya gətirdi. “Aşıq Qərib”. Qızın qohuməqrəbaları hərə bir cürə pay götürüb, qızın cehizində olan nöqsan şeyləri dolduracaqlar. R.Əfəndiyev.
2. Üsul, qayda, tərz. Ayrı cür edə bilməzdim. • Bir cür – bir qaydada, bir tərzdə. Hamı bir cür geyinmişdir. Bu cür – belə, bu qaydada, bu tərzdə. Bu cür işləmək olmaz. – [Əsgər xalasına:] Belə, deyirəm ki, bu cürə dolanacağın axırı nə olsun? Ü.Hacıbəyov.
Azarbayjan Türkchisining Sinonimler Lughiti (Çakıroğlu, 2013)
cür
I. növ, çeşid, qisim
{nevi, çeşit, bölüm}
II. üsul, yol, metod, tərz
{kural, yol, metot, tarz}
Pamukkale Azarbayjan Türkchisi - Türkiye Türkchisi (A.D.T.ningki)
cür
tür
Qirghizche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Yudahin)
cür-
1. hareket etmek, harekette bulunnmak; yürümek; vasıta ile gitmek; cürü!: yürü!, haydi!, gidelim!; esen-coo cüröbüz : sağ eseniz; cürüp ketti : hareket etti, yerinden kımıldadı; gitti; 2. niyet etmek; ... ye yakın olmak; ölgönü cüröt : çıkmamış canı var, ölüme yaklaşmıştır; at alganı cüröm : at almayı düşünüyorum, at almak niyetindeyim; 3. hizmet etmek; ücretle çalışmak; al bayga cürgön : o, bay yanında çalıştı; malay cür yahut malaylıkka cür- : ırgat olarak çalışmak; 4. birisi yahut bir nesne olduğu anlaşılmak; ay manuñ Karabay bolup cürbösün?: vay bu Karabay olmasın?; 5. yardımcı fiil olmak üzere, baş fiilin işine süreklilik ve devam mahiyeti verir; usul bakka ceyin tekserilbey cüröt : tâ şimdiye kadar teftiş edemiyor; sen mından arı tentek bolbov cür! : sen bundan böyle sersemliği bırak!
Qarachay-Malqarche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Nevruz, 1991)
cür!
hadi!, gel!, yürü!. ~ üyge keteyik!: hadi eve gidelim!, Cür koşha barayık!: gel çiftliğe gidelim!, ~ügüz cırlayık!: hadi türkü söyleyelim!, ~ügüz aylanayık!: yürüyün gezelim, hadi gezelim!.