Ah
Türkiye Türkchisi – Tatarche Lughet (Ganiyev, 1998)
ah
ы. аһ, ах □ ah çekmek ah итү, авыр сулау
Azarbayjan Türkchisining Izahliq Lughiti (Orucovun, 2006)
ah
1. nida. Ağrı, həyəcan, həsrət və s. hissləri ifadə edir. Ah, başım ağrıyır. – Ah, zalım! Ah, kim, oldum yolunda can fəda. M.Ə.Sabir. Bir zaman, ah ki, bir tair idim azadə; Əcəba, kim məni saldı bu xərababadə? M.Hadi. [Səfər bəy:] Ah! Yaman yorulmuşam, səhər sübhdən gəzirəm, heç bir zad tapa bilmədim. B.Talıblı. // İs. mənasında. Fəryad, fəğan. Rəsulam, ahıma dağlar dayanmaz; Dərdim çoxdur mənim kimsələr bilməz. “Aşıq Qərib”. Bu ahdan sonra deyəsən onun [Məsum kişinin] sinəsi şumlanmış zəmi kimi boşaldı. Mir Cəlal. // Təəssüf, kədər, peşmanlıq, ümidsizlik, məyusluq ifadə edir. Ah, bilsəydim, heç gəlməzdim! Ah, onu bir daha görməyəcəyəm! – [Bahadır:] Ah, insanı bir-birindən ayıran “Uçurum dərələr!”. Mən sizi məhv etmək istərkən, siz məni məhv etdiniz. N.Nərimanov. [Sədəf:] Ah, bu beş il, indi o günlər mənə bir yuxu kimi gəlir. İ.Əfəndiyev. // Təəccüb, heyrət, sevinc, həmçinin gözlənilməz bir şey qarşısında doğan hissləri ifadə edir. Ah, nə gözəl mənzərədir! Ah, nə yaxşı gəldin! • Ah çəkmək – kədər, qüssə, təəssüf, həsrət, heyrət, həyəcan ifadəsi olaraq “ah” demək. Ala gözlüm, səndən ayrı düşəli; Ah çəkməkdən bağrım qana dönübdür. Aşıq Ələsgər. Qoca tarzən Cavadın arvadı müztərib halda tez-tez qapını açıb, küçəyə baxırdı və ah çəkərək otağa qayıdırdı. Ə.Haqverdiyev. Sona xala .. dərdini mənə söylədi. Axırda bir ah çəkərək dedi: – Kaş oğlum Bəşir sağ olaydı, bu azadə qadınları görəydi. S.S.Axundov. Ah etmək (eləmək) – həsrət çəkmək, təəssüflənmək, qəmlənmək, ah çəkmək. Əğyar əlindən ah edərəm hər nəfəs, vəli; Cövri həmişə aşiqi-miskinə yar edər. Nəsimi. Ah eylədigim sərvi xuramanın üçündür. Füzuli. Ah eylədigim nəşəyiqəlyanın üçündür. M.Ə.Sabir.
2. is. Fəryad, fəğan. Çərxə çıxardı ahımı, canımı yandırdı qəmin. Nəsimi. Dağıdır hər ləhzə rəxti-eyşimi ahim yeli. Füzuli. Əflakə kəmənd atdım sənsiz; Hər ah ki, çəkdim aşiqanə. Heyran xanım. Yandırır atəşi-ahilə gülü gülzarı; Çəkməyin Seyyidi, yar olmasa, gülzarə tərəf. S.Ə.Şirvani. • Ahı göyə (göylərə) çıxmaq (ucalmaq) – fəryad etmək, son dərəcə kədərlənmək, qüssələnmək, qəmlənmək, inləmək. Gah göstərdi qədin, göylərə çıxdı ahım; Gah göstərdi gözün, eylədi bimar məni. S.Ə.Şirvani. Möhnət çəmənindən gül dərə-dərə; Ucalır şairin ahı göylərə. S.Vurğun.
3. is. köhn. Bəddua, qarğış. Atanın duası əsər eylər, ananın ahı. (Ata. sözü).
In'gilische—Türkche Lughet (FreeDict, 2017)
ah /ɐɡɹˈɒnəmi/
1. (ünlem) ey, oh, ah, of, vah, ya
2. Acayip ! Hayret (I.)
In'gilische—Türkche Lughet (Anonim)
ah
ah!
of!
uf!
Türkmenche Izahliq Lughet (Kyýasowa, 2016)
ah
Gynanylanda, bir işe ökünilende, ahmyr edilende ulanylýan ümlük. – Ah! Meniň hem dokmam özüme sep bolýan bolsa bolmaýamy... (H. Derýaýew.
‣ Ah çekmek uludan demiňi alyp, ahmyr etmek, ökünmek.
AH [a:h], at. Nala, gam, gussa; zar-zelillik. Yşka düşdi meň ýüregim, Ýene ah ile zarym bar (Magtymguly). Men ah urup aglar men, ahym çykar asmana, Bu azara goýdy sütemkär meni (Zelili).
‣ Ah urmak (çekmek) nala etmek, gam-gussa çekmek, nalamak. Magtymguly diýrler meniň adyma, Bir ah ursam, älem ýanar oduma (Magtymguly).
Uyghurche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Kurban, 2016)
ah
Ah. Ah urmaq – Ah demek; iç çekmek. Ah chekmek – Ah çekmek; iç çekmek.
Qarachay-Malqarche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Nevruz, 1991)
ah!
Ah!, oh!. ~ anasına va!: ah anasını sattığım!, ~ igi sağın!: ah keşke!, ~-oh ete baradı: of-pof ede ede gidiyor, ~ demegen oh demez: ah demeyen oh demez (d), ~ degenlikge dükküç artık carılmaz: ah demekle kütük fazla yarılmaz (d).