sap
Türkiye Türkçesi – Arı Duru Türkçe Sözlüğü (Kuleli, 2013)
sap
[Köken: Yerel] (bitki) Sapak
[Köken: Yerel] (eşya) Sap, Tutak, Tutka
Türkiye Türkçesi – Tatarca Sözlük (Ganiyev, 1998)
sap
и. 1) бот. сабак; çiçek sapı чәчәк сабагы; 2) сап; bıçağın sapı пычак сабы; 3) муен (музыка уен коралларында); 4) көлтә; 5) саплам; bir sap ibrişim бер саплам ефәк җеп
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Ercilasun, 1991)
sap
Türkiye Türkçesi: sap
Azerbaycan Türkçesi: saplag
Başkurt Türkçesi: habak
Kazak Türkçesi: sabak
Kırgız Türkçesi: sabak
Özbek Türkçesi: tänä pàyä
Tatar Türkçesi: sabak
Türkmen Türkçesi: baldak
Uygur Türkçesi: sapak ğol
Rusça: nojka stebel'
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Ercilasun, 1991)
sap
Türkiye Türkçesi: sap
Azerbaycan Türkçesi: sap
Başkurt Türkçesi: totka hap
Kazak Türkçesi: sap tutka
Kırgız Türkçesi: sap
Özbek Türkçesi: sàp
Tatar Türkçesi: totka sap
Türkmen Türkçesi: sap
Uygur Türkçesi: sap tutkuç
Rusça: ruçka rukoyatka
Azerbaycan Türkçesinin Açıklamalı Sözlüğü (Orucovun, 2006)
sap
I. is. Pambıq liflərindən, ipək tellərindən, yaxud süni liflərdən nazik eşilmiş ip. Ağ sap. Qalın sap. İpək sap. – Səkinə də fikirli idi, .. bir dizinin dibində cürbəcür iynə, sap, düymə və çalkeçirt olan taxta qutu .. vardı. M.İbrahimov. Qərənfil bacı sap əyirirdi. İ.Əfəndiyev. • Sap kimi – son dərəcə nazik. ‣ Sap kimi incəlmək – çox arıqlamaq, həddindən artıq üzülmək. Qasid gəldi haf kimi; İncəlmişdi sap kimi; Gözlə yarın qəlbini; Qırma çini qab kimi. (Bayatı). Sapa düzmək – bax. ipə-sapa düzmək (“ip”də). Köhnə həyat bağından; İnci kimi bir dastan; Sapa düzmək istəyir. A.Şaiq. Günlərimi sapa düzdüm; Dərdi qovdum, qəmə dözdüm. B.Vahabzadə. Sapa düzülmək – bax. ipə-sapa düzülmək (“ip”də). Məclisdəkiləri tamamilə heyran edən bu sözlər sanki sapa düzülmüşdü.. Ə.Vəliyev. Sapı düyün salmaq – bax. kələfi dolaşdırmaq (“kələf”də). Ürəyinin sapı üzülmək – bax. ürək. Üzüldü durmaqdan ürəyin sapı; Axşama dönəndə açıldı qapı. H.K.Sanılı. Ürəyinin sapını qırmaq – bax. ürək. Gəl oxu eşqimin can kitabını; Qırma ürəyimin, qırma sapını. S.Rüstəm.
II. bax. dəstə . Baltanın sapı. Külüngün sapı. – Lopatkanın sapı kişinin əlinə keçdi. Mir Cəlal. Belin sapını sıxdıqca [Səməd] ovuclarının qızışdığını hiss edir, əzələlərində tanış, ləzzətli bir sızıltı duyur. İ.Hüseynov.
III. is. Bitkilərin budaq, yarpaq, çiçək kimi hissələrini daşıyan və ağaclarda odunlaşaraq gövdə halını alan hissəsi. Armud ağzıma, sapı Savalana. (Ata. sözü).
Azerbaycan Türkçesinin Sinonimler Sözlüğü (Çakıroğlu, 2013)
sap
I. ip, tel
{ip, tel}
II. dəstə, qulp
{destek, kulp}
Pamukkale Azerbaycan Türkçesi - Türkiye Türkçesi (ADT versiyonu)
sap
ip, sap, sicim
İngilizce—Türkçe Sözlük (FreeDict, 2017)
sap /ɹˈəʊdstə/
1. bitki özü
2. hayat verici öz
3. ağacın özlü veya canlı (kıs.)mı
4. (argo) aptal kimse, avanak kimse. cellulary sap hücre özsuyu. crude sap ham besisuyu. raw sap ham usare . sap green yeşil zeytin renginde boya.
İngilizce—Türkçe Sözlük (FreeDict, 2017)
sap /ɹˈəʊdweɪ/
1. (-ped, -ping) takatini kesmek, tüketmek, bitirmek, mahrum etmek
2. (ask.) temelini kazıp yıkmak altına sıçanyolu kazarak yıkmak, sıçanyolu ile ilerlemek
3. istihkam hendeği.
İngilizce—Türkçe Sözlük (Anonim)
sap
besisuyu
özsu
canlılık
dirilik
güç
aptal
lağım
sıçanyolu
sıçanyolu kazmak
temelinden yıkmak
altını kazmak
çökertmek
azaltmak
zayıflatmak
Kırgızca – Türkiye Türkçesi Sözlüğü (Yudahin)
sap
I. sap; baltanın sabı: balta sapı.
IIa. 1. sıra, sakol (askerî); sap tart-: sıraya dizilmek; 2. ═ sabak I, 2.
Türkmencenin Açıklamalı Sözlüğü (Kyýasowa, 2016)
sap
I, at. 1. Bir guralyň, enjamyň el bilen tutulýan tutawajy. Ýene bir sapy çykyp duran köne çekiçleri bardy (B. Kerbabaýew). 2. Dutaryň perdelenip, kädä berkidilýän bölegi. Dutaryň sapy berk erik agyjyndan ýasalýar.
‣ Pil sapy aşak ujy piliň gumhanasyna geýdirilip, onuň ýokary ýanyndan pugta pile berkidilýän ýogyn taýak şekilli agaç bölegi.
SAP II, at, ser. Sapalak. Müňde bir sapyndan peýdalanýan tilki aňsat atuwa gelmeýärdi (B. Kerbabaýew).
‣ Sap atmak aldaw bilen hereket etmek, pirim, hile bilen aldamak.
SAP III, at, harb. Goşunyň hatary, setiri. Sap gurup, meýdanda dursa gerekdir (Magtymguly).
SAP [sa:p], syp. 1. Hiç bir goşantsyz, garyndysyz, tüýs, hakyky. Sabyr düýbi sap altyn (Nakyl). 2. Päk, arassa, hakyky, wyždanly. Sap ýürekli adam. 3. Boýdan-başa, tutuş, uçdantutma. Baýyrlyga sap arça nahalyny oturtdyk. 4. Tämiz, arassa. Ertiriň sap howasynda uzakdan şaňňyja bir ses ýaňlanýardy (B. Kerbabaýew).
‣ Sap girdeji önüm öndürmäge giden ähli çykdajylardan soňky galýan girdeýji.
Uygurca – Türkiye Türkçesi Sözlüğü (Kurban, 2016)
sap
I a. Saf. Sap altun – Saf altın. Sap hawa – Saf hava.
II Sap. Pichaq sépi – Bıçak sapı. Palta sépi – Balta sapı.
Sahaca—İngilizce Sözlük (Straughn, 2006)
sap
n. thread; tañas-sap n. clothes, clothing
Dîvânü Lugâti’t-Türk Dizini (TDK)
sap
sap, kılıç veya bıçak sapı· I, 384; III, 145
bir söze verilecek cevapta sıra, yanut; değirmende, su!amada ve gezekte sıra· III,145