necə
Azerbaycan Türkçesinin Açıklamalı Sözlüğü (Orucovun, 2006)
necə
1. zərf Sual məqamında: nə təhər, nə cür. Necə getdin? Necə gəlmisən? Onu necə gördün? – [Sona xanım:] Dan yeri ağarıb sabah indicə açılar, bilmirəm necə edim? M.F.Axundzadə. [İskəndər:] Hə... ana, kefin necədir? C.Məmmədquluzadə. Firidun: – Necəsiniz? – deyə qızın halını sordu.. M.İbrahimov.
2. zərf Nə dərəcədə, nə qədər (bəzən “də” ədatı ilə). Bura necə sakitlikdir. Bu iş necə çətin işdir. Necə də gözəldir.
3. əd. Heyrət, təəccüb ifadə edir. Necə! Qayıtmışdır!.. Necə! Nə dedin? Necə! Bu sözü sən dedin?!
4. əd. dan. ...kimi. Necə bir dost sənə məsləhət görürəm. ‣ Necə yəni – bax. necə ki. Necə ki, necə də – 1) cümlələri və ibarələri biri-birinə birləşdirən bağlayıcı söz. Müsəlman papaqlarının ağırlığı, böyüklüyü və formaları Molla Nəsrəddinin dostlarına, necə ki, lazımdır, əyandır. C.Məmmədquluzadə; 2) necə yəni, necə, necə olar ki. Qəribə axmaq olubsan, necə ki, sən məni öz evimə qoymazsan.. İ.Musabəyov. Necə gəldi – tələsik, atüstü, başdansovma. Necə gəldi işləmək. Şeyləri necə gəldi qoymaq. Necə olmuş olsa – yenə də, hər halda, buna baxmayaraq. Necə olmuş olsa, o bizim yoldaşımızdır. Necə olursa olsun – nə vasitə ilə (nə yolla) olur olsun; hər halda, mütləq. [Zərrintac xanım:] Şuşa qalasına yola düşməyi, necə olursa olsun “ayrı adamla” görüşməyi qət edirdi. S.Rəhimov. Hamı necə, mən də elə – hamının etdiyi kimi, bir cür, bir qaydada, bir sırada. Aslan köntöy-köntöy cavab verdi: – Getmirəm. Hamı necə, mən də elə. M.Hüseyn.
Pamukkale Azerbaycan Türkçesi - Türkiye Türkçesi (ADT versiyonu)
necə
nasıl, nice