gurt
Türkmencenin Açıklamalı Sözlüğü (Kyýasowa, 2016)
gurt
at. Togalajyk-togalajyk edilip, serlip guradylan süzme. Teläriň aşagynda gurt sermek.
‣ Gurt bolmak1) gymyldaman, gozganman ýygrylyp ýatmak. 2) doňup, gatap galmak. Gurt bolup oturmak gymyldaman ýygrylyp oturmak (köplenç, garrylar hakda). Gurt etmek özüňe ýa-da başga birine degişli emlägi, puly sowurmak, harçlap gutarmak. Ol kakasynyň beren puluny gurt etdi.
GURT [gu:rt] I, at.1. Ite meňzeş çal reňkli ýyrtyjy haýwan, möjek, böri. Gurt çagasyndan ekdi bolmaz (Nakyl). 2. Oglana dakylýan at.
‣ Gurt arkasyndan guş doýmuş güýçliniň arkasyndan gün görmek. Gurtmusyň ýa tilki? möhüm iş üçin giden adam gelende, iş bitirenligini ýa-da bitirmänligini bilmek üçin berilýän sorag. – Kürşük aga, gurtmuň ýa tilki? Kän eglendiň, guda bolansyň belki (Ç. Gurbangylyjow). Gurt oýnuny gurmak (görkezmek, turuzmak) gyran-jyran etmek, paýhyn etmek. Duşmanlaryň başynda, Gurt oýnuny guranňy, Diňledim men barysyn (R. Seýidow). Gurt ýaly gaty edermen, batyr.
GURT [gu:rt] II, at. Ýaşyl siňegiň tohumyndan emele gelýän aýaksyz, göwresi bilen süýşýän süňksüz möjejik. Goýnuň ýarasyna düşen gurdy gurdap aýyrmak.
Karaçay-Malkarca – Türkiye Türkçesi Sözlüğü (Nevruz, 1991)
gurt
gurk. ~ tavuk: gurk tavuk, ~ çığarmak: yumurtadan civciv çıkarmak, ~ catmak: gurk yatmak.