ayıb
Azerbaycan Türkçesinin Açıklamalı Sözlüğü (Orucovun, 2006)
ayıb
is. [ər. eyb]
1. Utanılacaq şey, utanmağa səbəb olan hal; ar, biabırçılıq. Ayıb iş. –Ayıbsöyləyəninaybınısöylərlər.(Ata. sözü). [Həpir:] Mənə ayıb olar ki, atam bu qoca vaxtında güzəran qeydi çəkə. Mir Cəlal.
2. Qüsur, nöqsan, çatışmazlıq. Gərdənində, qamətində ayıb yox; Amma nə gözəldir pərişan zülfün! M.P.Vaqif. • Aybı açılmaq – ifşa olunmaq, qüsur və nöqsanlarının üstü açılmaq, biabır olmaq. Aybı çölə düşmək – sirr və nöqsanları camaata məlum olmaq, rüsvay olmaq. Aybı gəlmək – bax. aybına gəlmək. Aybı örtülmək – qüsur və nöqsanlarının üstü pərdələnmək, ayıbları gizlində qalmaq. Aybına gəlmək – özü üçün nöqsan və qəbahət saymaq, utanmaq, xəcalət çəkmək. Aybına kor olmaq – öz ayıb və nöqsanlarını anlayaraq peşman olmaq, utanmaq, xəcalət çəkmək. Aybını açmaq – nöqsan və qüsurunun üstünü açmaq, ifşa etmək. Aybını örtmək – qüsur və ayıblarının üstünü pərdələmək, gizlətmək, ört-basdır etmək. Aybını üzünə vurmaq – nöqsanını üzünə deyib utandırmaq. Ayıb saymaq – nöqsan hesab etmək, nöqsan bilmək, qüsur saymaq. Ayıb tutmaq – nöqsanlı hesab etmək, qüsur bilmək, nöqsanını, qüsurunu göstərmək.
Azerbaycan Türkçesinin Sinonimler Sözlüğü (Çakıroğlu, 2013)
ayıb
I. biabırçılıq
{rezalet}
II. qüsur, nöqsan
{kusur, noksan}
Pamukkale Azerbaycan Türkçesi - Türkiye Türkçesi (ADT versiyonu)
ayıb
ayıp
Karaçay-Malkarca – Türkiye Türkçesi Sözlüğü (Nevruz, 1991)
ayıb
1. Ayıp, kusur, utanç verici; gizli. ~ iş etmek: utanılacak iş yapmak, ~ etmek: terbiyesizlik etmek, kabalık etmek; ~ı açılmak: avret yeri görünmek, gizlisi ortaya çıkmak, ~ keltirmek: kötü iş yapmak, kendini mahcup etmek, ~ salmak: kusur bulmak, tenkit etmek, ~ına tübetmek: kazdığı çukura düşürmek, ayıbını kendine göstermek, ~ın cabmak: kusurunu örtmek, ~nı birevge salmak: ayıbı başkasının üzerine atmak, ~ etmegiz: bağışlayınız, ~ etmegiz alay aythanıma: öyle dediğim için bağışlayınız, Allah ~ etmesin ansı …: Allah’ ın huzurunda ayıplı olmayalım, yoksa …, Allah utandırmasın, yoksa …~dan arivlav: kusurdan arıtma, ~ konmağan: kusursuz, ayıpsız, 2. Sorumluluk, mesuliyet. ~ın almazğa: sorumluluğunu almamaya, ~nı suv bıla cuvalmazsa: ayıbı su ile yıkayamazsın (d).