Murdar
Türkiye Türkçesi – Arı Duru Türkçe Sözlüğü (Kuleli, 2013)
murdar
[Köken: Farsça] Kir, Değmeğe değmez.
Türkiye Türkçesi – Tatarca Sözlük (Ganiyev, 1998)
murdar
с. 1) мордар, пычрак, шакшы; 2) шәригатьчә чалынмаган (хайван, ит)
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Ercilasun, 1991)
murdar
Türkiye Türkçesi: murdar
Azerbaycan Türkçesi: murdar
Başkurt Türkçesi: tiyärgä yaramay torğan nasar
Kazak Türkçesi: las bılık aram
Kırgız Türkçesi: bulğanıç ötö kir
Özbek Türkçesi: iflàs kir
Tatar Türkçesi: tiyärgä yaramıy torğan naçar
Türkmen Türkçesi: pis mırtãr
Uygur Türkçesi: iplas kir
Rusça: neçistıy poganıy
Azerbaycan Türkçesinin Açıklamalı Sözlüğü (Orucovun, 2006)
murdar
sif. [fars.]
1. Müsəlman dini etiqadınca təmiz sayılmayan; napak (pak əksi). Murdar su. – [Pişik itə:] Bil nə səbəbdən belə murdarsan; İstəməzsən xeyr apara hiç kəs. S.Ə.Şirvani. • Murdar etmək (eləmək) – 1) müsəlman dini etiqadınca pak sayılan şeyi murdar sayılan şeyə toxundurub, sürtüb və ya vurub onu da napak etmək. Əlini itə vurub murdar eləmək. – [Arvad:] A kişi, a kişi, başuva daş, içəri girmə, üst-başın murdardır, aləmi murdar elərsən. H.Sarabski; 2) məc. dan. öldürmək, gəbərtmək. İnəyi murdar etmək. Murdar olmaq – 1) müsəlman dini etiqadınca murdar sayılan şeyə toxunub, dəyib natəmiz, napak olmaq; 2) məc. dan. ölmək, gəbərmək (heyvan haqqında). Toyuq murdar oldu. – [Mirzə İsmayıl:] Necə, yoxsa xanın qəzəbindən xəbəri yoxdur? Bilmirmi ki, o qədər vurarlar, qamçı altında canı çıxıb, it kimi murdar olar? Ə.Haqverdiyev; // eyni mənada adam haqqında həqarətlə deyilir. Əsəd o saat murdar oldu. “Qaçaq Nəbi”. Göstərmə təbibə o cigərguşəni, zinhar; Qoyma ola murdar. M.Ə.Sabir. [Əzim dayı:] Tüfəngin qundağı ilə nə qədər vurdumsa tərpənmədi, bu da murdar olmuşdu. A.Şaiq.
2. Ümumiyyətlə, pis, alçaq, iyrənc, ikrah doğuran, xoşa gəlməyən. Murdar təbiətli adam. Murdar iş. – [Qurban:] Mənim bu murdar ürəyimi çəkib itlərə tullayın. Ə.Haqverdiyev. [Maral:] Burada qalsam Turxan bəyin murdar nəfəsi, qoşulub qaçarsam namus, iffət məsələsi! H.Cavid. // İs. mənasında. Mən dünyada çox bihəya adamlar görmüşəm, amma bunun kimi murdarına hələ rast gəlməmişəm. N.Vəzirov.
3. məc. Zəhlətökən, xoşagəlməyən, pis. Bayırda murdar hava var. – [Firidun bəy:] Ah, bu murdar səsləri susduracaq birinci top atəşi, başlamazmısan? H.Nəzərli. [Rza:] Həmzə adını eşidən kimi mənim xəyalımda ağır, anlaşılmaz, murdar bir aləm açıldı. M.İbrahimov.
Azerbaycan Türkçesinin Sinonimler Sözlüğü (Çakıroğlu, 2013)
murdar
I. həram
{sakıncalı}
II. iyrənc, rəzil, alçaq, əclaf, xəbis, çirkin, mənfur
{iğrenç, rezil, alçak, rezil, hain, çirkin, pis}
Pamukkale Azerbaycan Türkçesi - Türkiye Türkçesi (ADT versiyonu)
murdar
murdar
Türkmencenin Açıklamalı Sözlüğü (Kyýasowa, 2016)
murdar
[murda:r], syp., gepl.d., ser. Myrtar.
Uygurca – Türkiye Türkçesi Sözlüğü (Kurban, 2016)
murdar
f. Zehirli, kirli.
Karaçay-Malkarca – Türkiye Türkçesi Sözlüğü (Nevruz, 1991)
murdar
mundar, murdar, haram, pis leş, iğrenç, katil, alçak, mendebur. ~ adam: iğrenç adam, ~ Stalinni Karaçay-Malkarğa salğan kıyınlığı unutulluk tüldü: katil Stalin'in Karaçay-Malkar'a reva gördüğü zulüm (felaket) unutulmayacak, ~ öllük!: mundar ölesice!, börü kabğan iynek ~ bolub kalğınçı kesiğiz: kurtun ısırdığı inek mundar oluncaya kadar kesiniz, mecus kesgen mal ~dı: putperestin kestiği hayvan mundardır, ~nı kılıçı hucu kalır: katilin kılıcı atılıp kalır (a.s.).