Dib
Azerbaycan Türkçesinin Açıklamalı Sözlüğü (Orucovun, 2006)
dib
is.
1. Dəniz, çay, kol və s. suyunun altındakı torpaq səthi. Görünməz olmuşdur dənizin dibi; Qayıq yırğalanır bir beşik kimi. S.Vurğun. Sanki qalxmaq istəyir göyə dənizin dibi. R.Rza. Qoca, avarı suyun dibinə dayayıb, ayaqları ilə gəmini itələdi və yuxarıya doğru sürdü. M.Hüseyn. // Çuxur yerlərin ən aşağı hissəsi, alt səthi. Çalanın dibi. Xəndəyin dibi. Səngərin dibi. – Dərin, darısqal dibində dərənin; Rəd kimi guruldayır baltalar. A.Səhhət. Dərələrin dibində uşaq ağlayır, bu səslər çoxalıb bir-birinə qarışır, gündüz mərəkəsinin həyat mahnısı çalınırdı. Mir Cəlal. // Bir qab və s.-nin alt səthi, alt divarı. Stəkanın dibi. Bardağın dibi. Kisənin dibi. – Sikkə olmaz övladımın cibində; Rizqləri yırtıq çuval dibində.. Q.Zakir. Köhnə boz xaralın dibində üç-dörd kiloqram qarğıdalı vardı. Ə.Vəliyev.
2. Ağac, kol və s.-nin altı, kökə yaxın yeri. Ağacı (kolu) dibindən kəsmək. – Bənövşəyəm, mən tərəm; Kol dibində bitərəm. (Bayatı). Əhməd daş yoldan kənar çıxıb bir kolun dibində gizləndi. Ə.Vəliyev. Firidun dayandığı yerdə ağac dibinə sindi. Mir Cəlal. // Taya, divar və s.-nin yerin səthi ilə birləşən ən aşağı hissəsi. Divar dibində xoruz, toyuqlar uyqular; Naxırçılar qaramalı sürüb sərin suya salar. A.Səhhət. Student divarın dibinə çəkildi, bir də otağa diqqətlə baxmağa başladı. Çəmənzəminli. Kimsə hasar dibi ilə irəliləyirdi. Ə.Məmmədxanlı. // Bir şeyin bilavasitə yanı, yaxınlığı. [Dadaş Lələşov:] ..Görəsən, Solmaz hansı segah oxuyan samovarın dibini kəsib çay qaynadacaqdır? S.Rəhimov. Rüstəm kişi samovarın dibindən tərpənmirdi. M.İbrahimov.
3. Qulaq, buynuz, diş və s.-nin bədənlə birləşən və ətin içində olan hissəsi. İnək qoca idi. Bir buynuzu da dibindən qırılmışdı. C.Məmmədquluzadə. Ənvər Rəsulov qulağının dibini qaşıdı. Ə.Vəliyev. Qüdrətin qulağının dibindən tutmuş açıq boynuna qədər qırmızı bir zolaq uzanır.. M.İbrahimov.
4. Bir yerin ən uzaq, ən dərin, ən arxa tərəfi. ..Dadaşım əlimdən yapışıb məni çəkəçəkə apardı həyətin dibinə. C.Məmmədquluzadə. Çayxananın dib tərəfində oturmuş çeşməkli oğlan Xalıqverdiyə xüsusi nəzər saldı. Ə.Vəliyev.
5. Qazanın və s.-nin dibində qalan xörək və s. Südün dibi. Aşın dibi. ‣ Dibinə daş atmaq – axırına çatmaq, işlədib, sərf edib qurtarmaq.
Azerbaycan Türkçesinin Sinonimler Sözlüğü (Çakıroğlu, 2013)
dib
alt
{alt}
Pamukkale Azerbaycan Türkçesi - Türkiye Türkçesi (ADT versiyonu)
dib
dip