Saf
Türkiye Türkçesi – Arı Duru Türkçe Sözlüğü (Kuleli, 2013)
saf
[Köken: Arapça] (halis) Arı, Arıca, Koşuntusuz, Koşması yok
[Köken: Arapça] (kalbi temiz) Akgönül
[Köken: Arapça] (sıra) Katar
Türkiye Türkçesi – Tatarca Sözlük (Ganiyev, 1998)
saf
I и. 1) рәт, саф; 2) алгы кырый □ saf dışı etmek сафтан чыгару
safII с. 1) чиста, саф; 2) күч. гади, саф, эчкерсез
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Ercilasun, 1991)
saf
Türkiye Türkçesi: saf
Azerbaycan Türkçesi: säf sıra
Başkurt Türkçesi: rät saf şerenga
Kazak Türkçesi: katar
Kırgız Türkçesi: sap katar
Özbek Türkçesi: säf katàr
Tatar Türkçesi: rät saf şerenga
Türkmen Türkçesi: hatar nızãm
Uygur Türkçesi: säp katar
Rusça: r'ad stroy şerenga
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Ercilasun, 1991)
saf
Türkiye Türkçesi: saf
Azerbaycan Türkçesi: saf
Başkurt Türkçesi: arıv taⱬa päk
Kazak Türkçesi: saf taza
Kırgız Türkçesi: taza koşundusuz
Özbek Türkçesi: sàf
Tatar Türkçesi: aru taza pak'
Türkmen Türkçesi: sãp arassa
Uygur Türkçesi: sap taza
Rusça: çistıy bez primesi
Azerbaycan Türkçesinin Açıklamalı Sözlüğü (Orucovun, 2006)
saf
sif. [ər.]
1. Tərkibi təmiz olan, heç bir qatışığı olmayan, xalis qatışıqsız. Saf qızıl. Saf inci. Saf metal. – Ələsgərin ağlın aldın sərindən; Saf gövhərsən, sərraf seçib dərindən. Aşıq Ələsgər. [Bəxtiyar:] Saf incidir hər bir sözü; Onu seçməz qoca gözü. A.Şaiq. Bizi yola saldı Bakıdan bahar; Ləpələr Xəzərdə saf gümüşdülər. N.Xəzri.
2. Sağlam, zədəsiz, salamat. Saf bədən. Saf ürək. Saf qan. – [Zakir:] Hüsnünə xiridar olandan bəri; Saf cana yetişib ziyan əlindən. Q.Zakir. [Oğlan] ..güləndə dodaqlarının arasından sədəf kimi saf dişləri ağarırdı. M.Rzaquluzadə.
3. Təmiz, aydın, parlaq, duru, şəffaf. Ay saf göydə öz gediş sürətini artırmış, ağ pambıq kimi seyrək buludlar onu gəlin aparan kimi əhatə etmişdilər. H.Nəzərli. Duman tərk eləyir dağlar qaşını; Göstərir saf sular Ayı, ulduzu. N.Xəzri.
4. məc. Təmiz, düz, namuslu. Saf adam. – Xacə Mübarək vaqiən çox saf və sadiq adam idi. M.F.Axundzadə. Qaratel İkramın xətrini çox istəyir, onu öz atası Qafar kimi saf və təmiz olduğuna şübhə eləmirdi. Ə.Əbülhəsən. // məc. Ləkəsiz, səmimi. Saf məhəbbət. Saf duyğu. Saf qəlb. – Təmiz qəlbimdəki saf niyyətimi; İstəyirsən bir də yoxla, sevirəm. S.Rüstəm. • Saf eləmək – təmizləmək, saflaşdırmaq, qatışıqlardan təmizləmək. Deyirlər şireyi-innab təndə qanı saf eylər; Çox əmdim ləli-yarı, görmədim, Seyyid, bir asarın. S.Ə.Şirvani. Ələsgər istər ki, bir bahar ola; Əridib gövhəri saf eyləmişəm. Aşıq Ələsgər. ‣ Özünü safa çıxar(t)maq – bax. çıxar(t)maq (“öz”də). İnsafdan xaricdir ki, biz öz qüsurumuzu bilkülliyyə özgənin boynuna atıb, özümüzü safa çıxardaq. F.Köçərli.
Azerbaycan Türkçesinin Sinonimler Sözlüğü (Çakıroğlu, 2013)
saf
I. şəffaf, dumduru, tərtəmiz
{şeffaf, dupduru, tertemiz}
II. təmiz, ləkəsiz
{temiz, lekesiz}
III. xalis, əsl
{halis, gerçek}
IV. aydın, açıq, parlaq
{aydın, açık, parlak}
Pamukkale Azerbaycan Türkçesi - Türkiye Türkçesi (ADT versiyonu)
saf
has, saf, safi, som
Özbekçe—İngilizce Sözlük (Dirks, 2005)
saf
(Arabic) line, row; rank. ~ga kir-/~dan chiq- to stand out; to leave the ranks; to be lost, to be put out of commission.
Karaçay-Malkarca – Türkiye Türkçesi Sözlüğü (Nevruz, 1991)
saf
saf, sıra, dizi. ~ ~ bolup namaz kıladıla: saf saf olup namaz kılıyorlar, ~ha tizigiz: sıraya koyunuz, saf haline getiriniz, ~dan çıkmak: saftan çıkmak.