çökmek
Türkiye Türkchisi – Tatarche Lughet (Ganiyev, 1998)
çökmek
ф. 1) чүгү; тәбәнәкләнү; 2) иңү, басылу; 3) (томан, чык һ. б. тур.) төшү; 4) чүгәләү; 5) күч. сөйл. юкка чыгу
Tiniq Türkche - Türkiye Türkchisi Lughiti (Kuleli)
çökmek
1. Çömelmek
ercilasun1991
çökmek
Türkiye Türkçesi: çökmek
Azerbaycan Türkçesi: çökmäk
Başkurt Türkçesi: süğiv süğäläv sükäyiv
Kazak Türkçesi: şögüv otıruv
Kırgız Türkçesi: çögṻ
Özbek Türkçesi: çökmàḳ
Tatar Türkçesi: utıru iŋü basılu
Türkmen Türkçesi: çökmek
Uygur Türkçesi: çökmäk
Rusça: osedat' zavalivat's'a
Türkmenche Izahliq Lughet (Kyýasowa, 2016)
çökmek
[çökmök], işl. 1. Suw gitmek, yzgar çekmek we ş.m. zerarly öňki derejesinden aşak düşmek, peselmek, töwerekleýin oýulmak (ýer, diwar we ş.m. hakynda). Çagyldan binýatly jaýlar adatça köp gatly bolanda-da çökmeýär (“Türkmenistan”). 2. Aýaklaryny dyzyndan epip oturmak (düýe hakynda). Düýe agynaga baryp çökdi. 3. Suwuň, suwuklygyň düýbüne gitmek, aşak batmak. Börekler gazanyň düýbüne çökdi. 4. göç.m. Özüňi aşak goýbermek, oturmak, ýerleşmek, ornaşmak. Men barşyma oduň başyna çökdüm (“Edebiýat we sungat”). Ol uludan demini alyp, kabinetiň gapysyny ýapdy-da, sekretar gyzyň ýanyndaky boş stula çökdi (R. Allanazarow). 5. göç.m. Halys bolmak, gurpdan düşmek. Janyňa seretmeseň, bir gün çöküp galarsyň. 6. göç.m. Aşak gaýtmak, ýykylmak, opurylmak. 7. göç.m. Ykdysady, maddy taýdan ysgyndan gaçmak. Çöken hojalygy galdyrmak.
Qarachay-Malqarche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Nevruz, 1991)
çökmek
oturmak, ilişmek, çökmek, göçmek, alçalmak, inmek. Bılayda bir kesek çögeyik: burada biraz oturalım, şindik cokdu kübürge çök de kal: iskemle yok, sandığa ilişiver, barığız cerge çögügüz: hepiniz yere çökünüz, kolumu köpgeni çökgendi: elimin şişi indi, biçen tiş çökgeninde boyu kıshardı: ot yığını çökünce(oturunca) boyu kısaldı, üsübüzge buku çökdü: üstümüze toz çöktü, bav üslerine çökgendi: ahır üzerlerine göçmüş, çerekni suvu çökgendi: ırmağın suyu alçalmış.
Türkiye Tillar Diwani (TDK)
çökmek
diz çökmek, dibe çökmek· II, 21, 33