çille
Türkmenche Izahliq Lughet (Kyýasowa, 2016)
çille
I, at. Gyş paslynyň iň sowuk günleri, gyşyň örküji.
‣ Çille dolmak gyş pasly tamamlanmak. Çille mesi ýaly hiç hili aladasyz, gaýgysyz, mes, badyhowa, haýbatly (adam hakynda).
ÇILLE II, at. 1. Tara daragynyň ininiň ölçegi. Ýigrimi oýnam eriş bir çille hasaplanýar. 2. Belli bir mukdardaky ýüpek sargysy, kelep ýüpek. 3. Ýaýyň iki ujuna dartdyrylyp daňlan ýüpek kiriş, şonuň ýaly-da dutaryň kirşi. Çeker men ýaýyň çillesin, Gözlärin söweş pellesin (“Görogly”). Gyş pasly ýetişdi, gutardy ýazym, Çillesi üzüldi, sem boldy sazym (Mollanepes).
Qarachay-Malqarche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Nevruz, 1991)
çille
1. İpek. Sav ~: tam ipek, tabii ipek, ~ cavluk: ipek başörtüsü; 2. Zahmet veren mevsim. Kış ~: kışın soğuk kırk günü (zemheri), cay ~: yazın bunaltıcı kırk günü (Türkiye türkçesinde karşılığı yok), gitçe ~: erbain, zemheri (kırk gün sürer), ullu ~: hamsin (elli gün sürer), ~ üç aynı başın köredi (d): çille üç ayın başını idrak ediyor (ocak-şubat-mart).