çil
Türkiye Türkchisi – Tiniq Türkche Lughiti (Kuleli, 2013)
çil
[Köken: Yerel] Sepkil
Türkiye Türkchisi – Tatarche Lughet (Ganiyev, 1998)
çil
I и. боҗыр
çilII 1. и. 1) сипкел, тимгел; 2) тап. 2. с. 1) чуар; çil horoz чуар әтәч; 2) яңа һәм ялтырап торган
ercilasun1991
çil
Türkiye Türkçesi: çil
Azerbaycan Türkçesi: çil
Başkurt Türkçesi: hipkil
Kazak Türkçesi: sekpil sepkil
Kırgız Türkçesi: sepkil
Özbek Türkçesi: sepkil
Tatar Türkçesi: sipkil
Türkmen Türkçesi: sepğil menek
Uygur Türkçesi: säpkä
Rusça: vesnuşka
Azarbayjan Türkchisining Izahliq Lughiti (Orucovun, 2006)
çil
I. is.
1. Dəridə, əksərən üzdə əmələ gələn qəhvəyi və ya sarımtıl rəngli xırda ləkələr, çillər; ləkə, xal. [Direktorun] üzündə çopura oxşayan çil vardı. Mir Cəlal. Kəramətin çil, dolu çöhrəsi kimi dolğun da səsi vardı. Ə.Əbülhəsən.
2. Sif. mənasında. Müəyyən rəngdə olan heyvanların, əksərən quşların tükləri içində başqa rəngdə xırda ləkələr, xallar. Çil xoruz. – Bir qış axşamıydı, qapıda soyuq; Qalxdı tar üstünə bizim çil toyuq. S.Vurğun. Çil bildirçinlər .. hərəni öz dilində qarşılayırdılar.. M.Rzaquluzadə.
3. Parça üzərində, əksərən dairəvi şəkildə olan başqa rəngli xırda xallar. Parçanın çilləri.
II. is. zool. Tetraquşular ailəsindən alabəzək kiçik meşə quşu.
III. is. bot. Kökümsovlu çoxillik ot bitkisi.
Azarbayjan Türkchisining Sinonimler Lughiti (Çakıroğlu, 2013)
çil
xallı, ləkəli
{kirli, lekeli}
Qirghizche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Yudahin)
çil
boz keklik : çildey tara - : her yana dağılmak, kaçmak, çil yavrusu gibi dağılmak; çildey tarat- : her tarafa dağıtmak, çil yavrusu gibi dağıtmak; çıçkaçtagan çil közdöngön (hastalık yüzünden aşırı zayıflamış adam hakkında) : gözleri çapaklanmış, gözlerinin feri kaçmış.
Türkmenche Izahliq Lughet (Kyýasowa, 2016)
çil
syp. Akly-garaly, hem agy, hem garasy bolan (guşlaryň reňki hakynda). Çil kepderi.
ÇIL [çi:l], at. Peliň gyrasyna çekilýän, uzap gidýän beýiklik. Onuň pessejik çiliň iki gyrasyndaky bugdaýlary dyzy bilen iki ýana sowup gidip barşyna aýdyma hiňlenýäni eşidildi (“Türkmenistan”).
Türkiye Tillar Diwani (TDK)
çil
çokluk bildiren sıfat edatı· III, 56, 57
bere, döğmek yüzünden deri üzerinde olan iz· I, 336; III, 134
çirkinlik, çil· III, 134