dik
Türkiye Türkchisi – Tatarche Lughet (Ganiyev, 1998)
dik
с. 1) вертикаль; үрә баскан, үрә торган; 2) текә; 3) күч. тупас, калын; sesi dik тавышы калын (көчле)
Tiniq Türkche - Türkiye Türkchisi Lughiti (Kuleli)
dik
1. Amudi, Dikey, Vertikal
2. Düşey, Şakuli, Vertikal
ercilasun1991
dik
Türkiye Türkçesi: dik
Azerbaycan Türkçesi: dik
Başkurt Türkçesi: tura vertikal töⱬ
Kazak Türkçesi: tik
Kırgız Türkçesi: tik tike
Özbek Türkçesi: tik
Tatar Türkçesi: turı vertikal' töz
Türkmen Türkçesi: dik
Uygur Türkçesi: tik
Rusça: vertikal'nıy
Azarbayjan Türkchisining Izahliq Lughiti (Orucovun, 2006)
dik
1. sif. Aşağıdan yuxarıya doğru şaquli (düz) vəziyyətdə duran. Dik ağac. Dik nərdivan. Dik divar.
2. sif. Çox yüksək, uca, hündür; sarp. Uzanan dik qayalar, silsilələr; Qara yellər ora dörd yandan əsər. S.Vurğun. Girdmanın igid sərkərdəsi meydanda dik bir yerdə görünərdi. M.Hüseyn. O kimdir; Aşır dik təpələri; Keçilməz yamacları? M.Seyidzadə.
3. zərf Aşağıdan yuxarıya; dikinə, əmudi. Dik çıxmaq. Ağacı dik qoy. • Dik atılmaq (qalxmaq, durmaq) – qorxu və ya başqa bir səbəb üzündən hövlnak ayağa qalxmaq, yerindən sıçramaq. Atlar dik atılıb cilovu qırdı; Qoyunlar, quzular çöldə hürküşdü. H.K.Sanılı. Dik durmaq – belini əymədən düz durmaq.
4. is. mənasında. Təpə, hündür yer, yoxuşluq, təpəlik. Dikə çıxmaq. Dikdən enmək. – Osman gözətçidir o yankı dikdə; Seyr edir baş-ayaq Nemsə düzünü. H.K.Sanılı. Şofer maşını ehtiyatla kol-kosla, çuxurlar və diklərlə yavaş-yavaş sürməyə başladı. Mir Cəlal.
5. sif. Düz, tam. Dik günorta Rüstəm gəlib, Mələk xanımı götürüb apardı padşahın yanına. (Nağıl). ‣ Dik baxmaq – 1) gözlərini birinin gözlərinə dikərək diqqətlə baxmaq, gərgin bir baxışla baxmaq; 2) qürurla, cəsarətlə baxmaq. Gözünün içinə, yaxud gözünə dik baxa bilməmək – birinin yanında qüsuru, günahı olmaq, xəcalətli olmaq, xəcalət çəkmək. Gözünün içinə, yaxud üzünə dik baxmaq məc. – birinin yanında heç bir qüsuru, günahı, utanılacaq işi olmadığına görə özünü onun yanında tam sərbəst hiss etmək; dik-dik: dik-dik baxmaq – bax dik baxmaq (“dik”də).
Azarbayjan Türkchisining Sinonimler Lughiti (Çakıroğlu, 2013)
dik
I. yüksək, uca, hündür, sarp
{yüksek, yüce, ulu, âli}
II. yoxuş
{yokuş}
Pamukkale Azarbayjan Türkchisi - Türkiye Türkchisi (A.D.T.ningki)
dik
dik, dikey, sarp
Özbekche—In'gilische Lughet (Dirks, 2005)
dik
~ Etib quickly, suddenly. ~ (Etib) tur- to leap up. ~-~ chop- to bound, to hop. ~-~ yur- to leap, to hop. ~-~ o'yna- to bounce up and down; to fidget.
Qirghizche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Yudahin)
dik
: dik-dik: tık-tık; cürögüm tık-tik etet: kalbim şiddetle ve sık-sık çarpıyor.
Türkmenche Izahliq Lughet (Kyýasowa, 2016)
dik
syp., hal. 1. Keseligine däl, göni ýokarlygyna duran. Dik agaç. 2. Aýak üstünde, ör boýuna. Ol oturjagyny-da, dik durjagyny-da, tama söýenjegini-de bilmän, oda basan ýaly bolup zowzuldaýardy (B. Seýtäkow). 3. Göni, dogry, gabat. Ine, dik gaşymda bir goja otyr (“Edebiýat we sungat”). Bu ýol dik ilerik gidýär.
‣ Dik dur (duran) iňňeden çykma, täze (täze geýlen eşik hakda). Onuň geýen eşikleri dik dur, ösüne seredýän adam bolmaly. Dik durmak janypkeşlik bilen işlemek, janlaryny gaýgyrmazlyk. Adamlar dik durup, toýumyzy sowuşdylar, agyr mähelläni abraý bilen gaýtardylar. Dik oturmak uklaman oturmak, uklaman oturyp geçirmek. Garry ene şol habary alaly bäri, gijelerine-de dik oturýardy.
Uyghurche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Kurban, 2016)
dik
Dik etmek – İrkilmek.
Türkiye Tillar Diwani (TDK)
dik
dik·I, 334