Sistem
Türkiye Türkchisi – Tiniq Türkche Lughiti (Kuleli, 2013)
sistem
[Köken: Fransızca] Dizim
Türkiye Türkchisi – Tatarche Lughet (Ganiyev, 1998)
sistem
и. 1) система; akaryakıt sistemi тех. ягулык системасы; kontrol sistemi идәрә итү системасы; тикшерү (контроль) системасы; 2) юл, ысул, метод; eski bir sistem иске ысул; 3) өйрәтмә, тәгълимат
Azarbayjan Türkchisining Izahliq Lughiti (Orucovun, 2006)
sistem
[yun. systema – bütöv]
1. Bir şeyin hissələri arasında düzgün, müntəzəm düzülmüş və qarşılıqlı əlaqəyə əsaslanan müəyyən qayda, üsul. Kitabxanada kitabların düzülüş sistemi. Hər şeydə səliqə və sistem lazımdır. Yazdıqlarını sistemə salmaq. // Qəbul edilmiş qayda, üsul. Attestasiya sistemini tətbiq etmək. Teatrda abunəçilik sistemi. İşçilərin məzuniyyət sisteminə riayət etmək. // Adi qayda, üsul, nizam. Qəbul edilmiş sistem üzrə.
2. zool. bot. Təsnifat, qruplaşdırma. Linneyin nəbatat sistemi.
3. Hər hansı bir nəzəriyyənin, təlimin əsasını təşkil edən prinsiplərin məcmusu. Uşinskinin pedaqoji sistemi. Dekartın fəlsəfi sistemi.
4. Bir şeyin (təsərrüfat, dövlət, siyasi və s. vahidlərinin) təşkilat, quruluş forması. Dövlət quruluşu sistemi. Məhkəmə sistemi.
5. Bir-birilə qarşılıqlı surətdə bağlı hissələrdən ibarət struktur, quruluş. Günəş sistemi. Dilin qrammatik sistemi. Əsəb sistemi. Bitkinin kök sistemi. Qan sistemi. // geol. Qazıntı halında tapılan müəyyən heyvan və bitki qalıqları ilə səciyyələnən süxurların məcmusu. // Təşkilati cəhətdən birləşdirilmiş təsərrüfat, müəssisə, idarə vahidlərinin məcmusundan ibarət struktur. Xalq maarifi orqanları sistemi. Səhiyyə sistemi. Elmlər akademiyası sistemində işləmək. // Bir məqsədə xidmət edən mexanizm, maşın və s. vasitələrin qarşılıqlı əlaqəsi məcmusundan ibarət texniki qurğu. Elektrik şəbəkəsi sistemi. İsitmə (qızdırma) sistemi. // Bir-birilə bağlı olan və bir məqsədə xidmət edən maşınların, mexanizmlərin və s.-nin məcmusundan ibarət texniki qurğular.
6. Texniki quruluş prinsipi; konstruksiya. Avtomat pulemyot sistemi. Hər cür sistemə aid traktorlar.
Pamukkale Azarbayjan Türkchisi - Türkiye Türkchisi (A.D.T.ningki)
sistem
dizge, düzen
Qirghizche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Yudahin)
sistem
r. usul.