turklehceleri.org

Orun

Qirghizche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Yudahin)

orun

1. yer, mahal; ordu (bazan ordu) : onun yeri; boş orun: münhal (açık) yer; orduna: yerine; onun yerine; tar orundar: dar yerler; cüz somdun ordu cok: yüz rublenin yeri gözükmüyor (vesikalara, hesaplara göre, nereye sarfolunduğu belli değil) ; aytkanı orun çıktı: söylediği yerinde imiş, doğru çıktı; orun söz; işe yarayan, makul söz; orundan çık bk. çık- ııı; orun basar: vekil, birinin yerine kalan; 2. yatak; orun sal-: yatak sermek.

Türkmenche Izahliq Lughet (Kyýasowa, 2016)

orun

at. 1. Oturmak, ýerleşmek üçin ýer, jaý.Olaryň orny birinji hatarda bolany üçin, perde açylmanka oturmaga ýetişdiler (B. Kerbabaýew). 2. Birine derek, biriniň ýerine. Ol ata hem ene ornunda durup, inilerine hossarlyk etdi. 3. göç.m. Wezipe, gulluk. 4. Biriniň ýa-da bir zadyň özüniň alyp barýan işiniň düzgünlerine laýyklykda tutýan ýeri, ýagdaýy. Dokma senagaty pudagyny öňdäki orunlara çykarmak. 5. sport. Ýaryşda eýelenen ýer. Birinji orny türkmen küştçüsi eýeledi.
 ‣ Orun baglamak gowy ýerleşip gitmek, ýerli- ýurtly bolmak. Ol oba gidip, şol ýerde orun baglady, yzyna gaýdyp geleýin diýenok. Orun doldurgyjy dil b. "kimde?, nämede?, nirede?" diýen soraglara jogap bolup, sözlemde aňladylýan pikiriň ornuny görkezýär.

Uyghurche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Kurban, 2016)

orun

Yer. Orun almaq – Yer almak. Orun basmaq – Yerini almak. Orun bésish – Yerini alma. U uning ornini basti – O onun yerine geçti. Ölsem, ornimni basirim bar – Ölsem yerime geçer kimsem var. Orun tartmaq – Hastalanmak. Hökümet orunliri – Hükümet daireleri; resmî kurumlar. Ishlep chiqirish orunliri – Üretim alanları. Axbarat orunliri – Ahbarat kurumlan. Yuqarqi orunlar – Yüksek makamlar. U meni adem ornida körmeydu – O beni insan yerine saymıyor. Orni yoq gep – Yersiz söz. Orni bilen – Yeri geldiğinde; yerinde. Orni kelgende – Yeri geldiğinde; sırasıyla. Gepni ornida qil – Sözü düşünerek söyle.

Qarachay-Malqarche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Nevruz, 1991)

orun

yer, mevki, yatak. ~ alıv: yer alma, yerleşme, ~ beriv: yer verme, har zat ornuna caraşadı: her şey yerine yakışır, oltururğa ~ cokdu: oturmaya yer yok, ornundan kobarğa unamaydı: yerinden kalkmak istemiyor, ~ koyuv: yer verme, birinci ~: birinci mevki, ~ña catıv: yatağa yatma, ~ etiv: yatak yapma, açık ~: münhal yer, açık yer, boş yer, ol ~ tolturdu: o yerini dolduruyor, açha ~: kasa, para konulacak yer, cüzdan, kese, tuz ~: tuzluk, at ~: ahır, tavuk ~: kümes, koy ~: ağıl, buzov ~: ineğin döl yatağı, sabiy ~: kadının rahmi, kadının döl yatağı, tüşgen köget ornuna bitmez: düşen meyve yerine konmaz (a.s.), ornundan çıkğan kozunu börü aşar: yerinden ayrılan kuzuyu kurt yer (a.s.). Orunduk karyola, yataklık. ~ art: karyola arkalığı, ağaç ~: tahta karyola, birevlen cathan ~: bir kişilik karyola, ~ ayak: karyola ayağı, ~ğa köre cabıv, kımıldağanña köre tabıv: yatağına göre örtüsü, çalışmasına göre kazancı.

Türkiye Tillar Diwani (TDK)

orun

yer, mekân, ınevki.II, 72, 177; III, 222, 430


Axir izdelgen sözler: