-sal
Türkiye Türkchisi – Tatarche Lughet (Ganiyev, 1998)
sal
и. сал (елгада, күлдә)
Tiniq Türkche - Türkiye Türkchisi Lughiti (Kuleli)
sal
1. Düzlük
ercilasun1991
sal
Türkiye Türkçesi: sal
Azerbaycan Türkçesi: sal
Başkurt Türkçesi: hal
Kazak Türkçesi: sal
Kırgız Türkçesi: sal
Özbek Türkçesi: sàl
Tatar Türkçesi: sal
Türkmen Türkçesi: sãl
Uygur Türkçesi: sal
Rusça: plot
Azarbayjan Türkchisining Izahliq Lughiti (Orucovun, 2006)
sal
I. is. Plitə şəklində iri, bütöv yastı daş parçası. Həyətinə sal daşı döşənmiş ev iki kəllə, bir orta otaqdan ibarətdir. Ə.Vəliyev. Kim isə lap qədim zamanda bulağın ətrafını daş ilə hördürmüş, qabağına içi yonulmuş iri bir sal qoydurmuş, əmələ gələn kiçik hovuza novça qayırtdırmışdı. Ə.Sadıq. // Sif. mənasında. İri, bütöv. Sal buz. – Ətrafı boz daşdan uca bir hasar; Üstü sal dəmirli qalın qapılar. H.K.Sanılı. Mehmanxanada ilk nəzərə dəyən birinci mərtəbədəki böyük dairəvi dəhlizin bir neçə yerdən şırım-şırım çatlamış sal şüşəsidir. M.İbrahimov. [Səfərin] cavanlıq vaxtında .. ağ sal daşlara vurduğu tişənin ahəngdar səsi gecə də qulağından getməzdi. Mir Cəlal. // Sif. mənasında. Lay, təbəqə şəklində olan. Hər bir yay fəsli küçələrdə, arabalarda buz sallarını görəndə .. o buzu şampanskilərə və ləzzətli marojnalara işlədən xoşbəxtlər gözümün qabağına gəlir. C.Məmmədquluzadə. Bu zaman göy qübbəsi sal dəmirə dönür. S.Rəhimov.
II. is. Üzərində suda üzmək, şey daşımaq və ya bir sahildən o biri sahilə keçmək üçün bir və ya bir neçə sıra bir-birinə bağlanmış şalbanlardan ibarət nəqliyyat vasitəsi. Uğuldayır uzaqda – o tayda toplar; Sal üstündə üzürəm o taya mən də. Ə.Cəmil. Salın üstündəkilərdən kim isə su üzərindəki səyahətdən nəşələnərək bir ağız bayatı çağırdı. Ə.Sadıq.
Azarbayjan Türkchisining Sinonimler Lughiti (Çakıroğlu, 2013)
sal
I. daş
{taş}
II. böyük, iri, yekəpər
{büyük, iri, heybetli}
Pamukkale Azarbayjan Türkchisi - Türkiye Türkchisi (A.D.T.ningki)
sal
feribot
In'gilische—Türkche Lughet (FreeDict, 2017)
sal /ɹˈaɪs/
1. (kim.) tuz.
In'gilische—Türkche Lughet (Anonim)
sal
tuz
Özbekche—In'gilische Lughet (Dirks, 2005)
sal
a little, a little bit, slightly, somewhat. yiqilishimga ~ qoldi I almost fell down. ~ kam nearly, almost, just shy of. ~-pal a little, a little bit, so-so.
Qirghizche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Yudahin)
sal
I, 1. sal; 2. sal ile nakil; sal ağız (kütükleri) sal yaparak nakletmak.
II: sal-manap: mumtaz gençler.
III═ saal I.
Qirghizche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Yudahin)
sal-
IV, 1. salmak, komak; kapkasal-: çuvala komak; ımaret sal-: bina inşa etmek; prezidiumğa sal-: riyaset kurulunun kararına vazetmek (harf.: rıyaset kuruluna salmak); köpçülüktün aldına sal-: ekseriyetten hükmüne nırakmak, kütlenin mahakemesine komak, baştarın cerge salıp: başlarını iğerek (atlar hakkında); kişi sal-: (müzakereler, kız isteme, barışma için) adam yollamak; kuş sal-: alıcı kuşu salıvermek, alıcı kuşla avlanmak; solğo sal-: yola çıkarmak ; işin yoluna koymak; bazarga sal-: pazara, satılığa çıkarmak; bardık ünümö salıp: bütün sesimle; kol sal-: -bk. kol I; zındaña sal-: hapsa atmak; 2. çocukl düşürmek; bala sal-: çocuk düşürmek; kozu sal-: yavru düşürmek (koyun hakkında); koy arık bolsa. bat ele kozu salıp koyot: koyun zayıf olursa, çabukcak kuzu düşürür; kulun sal-: bk. kulun; 3. yapıştırmak, çalmak (şiddetle vurmak); kamçı menen bir saldı: kaçı ile bir defa çaldı: başka bir saldı: kafayı bir defa yapıştırdı; 4. hareket etmek, yönelmek;üydü küzdöy saldı: ev istikametinde yürüdü; attanıp aldı da, tömön karay salıp ketti: ata bindi ve aşağıya doğru gitti; Aksuunu közdöy ketken kara colğo saldım: Aksu istikametinde giden yol boyunca yürüdüm; 5. önceden tayin ve takdir eylemek; kudaydın salğanı folk. alın yazısı casağan salga: folk. kısmet olur sa; 6. (datif kılığındaki mış’lı şekille): yalandan göstermek, tecahül ve tegaful etmek; körmömüşkö salıp: görmemezlikten gelerek; 7. ala sal-: (uzunca nesne hakkında) bir yandan bir yana çevrilmek: dönmek; eki-üç ala salıp kettim: iki üç kere (yanımla) döndüm; 8. salğan cerden yahut salğandan: durup dururken, ansızın, ortada hiçbir esas ve sebep yokken; meni salğan cerden tildeyt: bana duruo dururken (birden işi tetkik etmeden) dil uzatıyor; salğandan könö koyboyt: bırden bire muvafakat etmiyor; 9. bir şeye güvenmek, bir şeyi tatbik etmek; köptügünö güvenerek; çeçendigine salıp ceñip ketti: belâğetini tatbik ederek yendi; küçünö salıp: kuvvetini tatbik ederek; 10. birinen sala biri: biri ardından biri; biri ötekisinin sözünü keserek; birinin sala biri çukuraşıp: biri birinin sözünü keserek mırıldandılar; 11. sala sal kıl-: başkasına yükletmek; işti biröögö sala sal kılbay, özüñ bütün: işi başkasına yükletmeyip, kendin bitir; 12. sala koymo ═ salağoymo; 13. yardımcı fi’l sıfatiyle hareketin bittiğini yahut aniliğini ifade eder ; alar eşik aldına kele saldı: onlar kapı önüne geliverdiler; sımıbızdı coon saña çeyin türüp salıp: şalvarlarımızı butlarımıza kadar sığınarak; caza salbastan murun: yazıvermezden önce; ayta saldı: söyliyiverdi, baklayı ağzından çıkardı; kızımdı bere salayın folk. kızımı (kocaya) verivereyim; kele sala gelir-gelmez; körö sala: görür görmez.
Türkmenche Izahliq Lughet (Kyýasowa, 2016)
sal
[sa:l] I, at. 1. Gapanyň iki ýaý görnüşli agzyny gysyp durýan ýasy polat ýaýjyk. Gapan ýazypdyr, emma onuň üsti boşdy, gapanyň salyndan diňe bir zat sallanyp durdy welin, ol oda köselen goýun aýagyna meňzeýärdi (A. Gowşudow). 2. Işilen sapagyň we ş.m. zadyň bir dini, gaty.
‣ Saly gowşak tapdan düşen, özüne gurp edişi pes. Salyna (taryna) kakmak gürrüň üsti bilen biriniň pikirini ýa-da bir zady aňlajak bolmak, synap görmek, barlap görmek.
SAL [sa:l] II, at. Suwda ýüzmek, suwdan geçmek üçin biri-birine berkidilip ýasalan birnäçe agaç. Ýolagçylar teriň suwda, Kä "naw, taýmyl, sal" diýip aglar (Zelili).
‣ Salyň agmak ýagdaýyň agyrlaşmak, halyň harap bolmak. Saly (jany) suw üstünde galagoply ýagdaýda, howatyrly halda, gorky astynda. Ol kömek etmekden-ä geçen, özüniň saly suw üstündedi.
SAL [sa:l] III, at, k.d.. Ýyl; ýaş. Ömür saly artar alkyş alanyň (Magtymguly). Güýç-kemala ýetişdiň, bardyň ýigrimi sala (Aşyky).
Uyghurche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Kurban, 2016)
sal
Sal; kereste salı.
Qarachay-Malqarche – Türkiye Türkchisi Lughiti (Nevruz, 1991)
sal
1.Ölü, cenaze, ceset. ~ ağaç: cenaze taşımak için kullanılan sedyeye benzer araç, tabut. ~ bolmak: ölmek, can vermek, ~ bolluk: canı çıkasıca, geberesice. 2. Uyuşuk, gevşek, takatsiz. Nek ese da bügün bek ~ma: nedendir bilmem bugün çok gevşeğim.
Türkiye Tillar Diwani (TDK)
sal
sal·III, 156
kaplardaki sır· III, 157