Şir
Azerbaycan Türkçesinin Açıklamalı Sözlüğü (Orucovun, 2006)
şir
I. is. [fars.]
1. Pişiklər fəsiləsindən qısa, sarımtıl tüklü, iri gövdəli məməli yırtıcı heyvan; aslan. Əlbir olub bir ayı bir şir ilə; Ovladılar dovşanı tədbir ilə. A.Səhhət.
2. məc. Çox qoçaq, qorxmaz, qüvvətli adam haqqında. Qoçaqdı, şirdi balam; Qiblədi, pirdi balam; Gəl, fələk, qıyma mənə; Yazığam, birdi balam. (Bayatı). • Şir kimi – aslan kimi, qorxmadan, igidcəsinə, qəhrəmancasına. [Gülnar:] Nə var, lap yaxşıdır, şir kimi sağdır; İndi ova gedib, bu saat gələr. S.Vurğun. De hansı qəhrəman, hansı komandan; Şir kimi cəbhələr yardığı zaman; Qəşş edib ayağı yerdən üzüldü? B.Vahabzadə. Şirə dönmək – qızmaq, ürəklənmək, cəsarətlənmək. Həlim, mehriban, təmizürəkli Gülbadam birdən-birə şirə döndü. N.Nərimanov.
II. is. Saxsı qabların üzünə çəkilən şüşəyəoxşar parlaq ərinti.
Azerbaycan Türkçesinin Sinonimler Sözlüğü (Çakıroğlu, 2013)
şir
I. aslan
{aslan}
II. igid, qorxmaz
{yiğit, korkmaz}
III. emal, mina
{ışık, parlaklık}
Pamukkale Azerbaycan Türkçesi - Türkiye Türkçesi (ADT versiyonu)
şir
aslan
Türkmencenin Açıklamalı Sözlüğü (Kyýasowa, 2016)
şir
[şi:r], at. 1. Pişikler maşgalasyndan bolan, boýny tüýlek, galan ýeri gytyk sary tüýli, iri, wagşy, süýdemdiriji haýwan, arslan. Şiriň şirligi – dişi bilen dyrnagy (Nakyl). Çöl ýerlerde tazy görmän tilkiler, Hyýal eder ýatan şiri atmaga (Magtymguly). 2. Oglana dakylýan at.
‣ Şir ýaly güýçli, daýaw. Üstüňe şir bolmak özüňden rüstem bolmak (ýüzüňe azgyrylýan, gygyrylýan ýagdaý bilen bagly ulanylýar). Şu gün-ä hemmäňiz, ony ýuwaş gördüňizmi, nämemi, üstüne şir bolduňyz.