mizan
Türkiye Türkçesi – Tatarca Sözlük (Ganiyev, 1998)
mizan
и. 1) иск. үлчәү эше; 2) үлчәгеч җайланма, үлчәү
Azerbaycan Türkçesinin Açıklamalı Sözlüğü (Orucovun, 2006)
mizan
is. [ər.]
1. Çəki aləti, tərəzi. Əl mizan, göz tərəzi. (Ata. sözü). Hər nə çəksən, çək, bəradər, çəkmə düz mizanını; Çəkmə sən millət qəmin, çəkmə, çək öz qəlyanını. M.Ə.Sabir.
2. Qayda, nizam, səliqə, sahman. [Otaqları] nəfis xalçalarla döşəmiş və evin hər bir şeyinə o mizanda diqqət vermişdi. M.S.Ordubadi. • Mizana düşmək – qayda və səliqəyə düşmək, nizamlı və səliqəli olmaq. Ev mizana düşdü. // Qayda-qanun, nizam. Qərinələr keçdi, dövran dəyişdi; Pozuldu qurğular, mizan qalmadı. Aşıq Ələsgər.
3. xüs. Artistlərin və səhnə şəraitinin, tamaşanın gedişinin ayrı-ayrı momentlərinə görə düzülüşü qaydası. Rejissor bu gün göstərdiyi mizanı sabah dəyişir və hər gün bir yeni mizan verirdi. S.Rəhman.
4. Çəki, ağırlıq, vəzn, ölçü.
5. bax. mizan-tərəzi. • Mizana vurmaq – 1) çəkmək, tərəzidə çəkib ağırlığı bilmək; 2) məc. ölçüb-biçmək, mülahizə etmək.
Azerbaycan Türkçesinin Sinonimler Sözlüğü (Çakıroğlu, 2013)
mizan
I. qayda, nizam, səliqə, sahman
{kaide, nizam, kural, düzen}
II. ölçü, əndazə, me’yar
{ölçü, ölçüt, kıstas}
III. çəki, ağırlıq, ölçü
{çeki, ağırlık, ölçü}
Türkmencenin Açıklamalı Sözlüğü (Kyýasowa, 2016)
mizan
[mi:za:n], at. 1. Şemsi ýyl hasabynyň ýedinji aýynyň ady. 2. Milady sene hasabynda: 23-nji sentýabr bilen 22-nji oktýabr aralygy. Mizanda urmasa, hazanda-da urmaz (Nakyl). 3. asman j. Ýyldyz ady. 4. kön.s. Terezi. Magşar meýdanynda gurulsa mizan (“Zöhre – Tahyr”).
‣Mizan terezi 1) dini düşünjelere görä ölen adamyň sogabydyr günäsi ölçelýän terezi. 2)gepl.d. zergärleriň gyzylyň, kümşüň agramyny ölçeýän terezisi.
Uygurca – Türkiye Türkçesi Sözlüğü (Kurban, 2016)
Mizan
a. astr. Terazi.