turklehceleri.org

Bina

Türkiye Türkçesi – Arı Duru Türkçe Sözlüğü (Kuleli, 2013)

bina

[Köken: Arapça] Kurulma

Türkiye Türkçesi – Tatarca Sözlük (Ganiyev, 1998)

bina

и. бина; □ bina etmek тезү

Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Ercilasun, 1991)

bina

Türkiye Türkçesi: bina
Azerbaycan Türkçesi: binã
Başkurt Türkçesi: yort karaltı bina
Kazak Türkçesi: ğiymarat
Kırgız Türkçesi: imarat
Özbek Türkçesi: binà imàrät
Tatar Türkçesi: bina korılma karaltı
Türkmen Türkçesi: binã cãy
Uygur Türkçesi: bina imarät
Rusça: zdaniye stroyeniye

Azerbaycan Türkçesinin Açıklamalı Sözlüğü (Orucovun, 2006)

bina

is. [ər.]
1. Tikili, mülk, ev. Gözəl və yüksək bina. Məktəb binası. Daş bina. Yeni teatr binası. – [Mədəd] vağzalın böyük binasından keçib, relslərin üstündən adlayaraq, depoya tərəf getdi. M.İbrahimov. Ferma müdiri .. məni binaya apardı. İ.Əfəndiyev. Oynamaq üçün teatr binası yox idi. S.Rəhman. // Məc. mənada. Musiqi binasının möhkəm təməlini təşkil edən 12 sütun 12 əsas məqamı və 6 bürc isə 6 avazatı təmsil edirdi. Ü.Hacıbəyov. Sevgi və məhəbbət binasının davamı onun möhkəm bir təməl üzərində qurulmasından asılıdır. M.S.Ordubadi.
2. dan. Bünövrə, özül, təməl, əsas. Evin binası. Dəmir-beton bina. Anbarın binası daşdandır. // Məc. mənada. Azərbaycan(lıların) danışdığı dilin şivəsi çox isə də, binası və kökü birdir. F.Köçərli. • Bina edilmək – bax bina olunmaq. Bina etmək – 1) təsis etmək, əsasını qoymaq. ..Bu qəzetənin idarəsində mən elə bir yoldaşa rast gəldim ki, onun .. yoldaşlığı ilə “Molla Nəsrəddin” məcmuəsini bina etdim. C.Məmmədquluzadə; 2) məc. düzəltmək, təşkil etmək, qurmaq. Oldu siçanlarda əyan macəra; Eylədilər təziyə bəzmin bina. S.Ə.Şirvani. Bina ol(un)maq – tikilmək, qurulmaq, təsis edilmək, əsası qoyulmaq. Bu əski imarətin tarixini bilirsinizmi? Kim tərəfdən bina olmuş? S.S.Axundov. [İsgəndərzadə:] Bu kənd bina olandan məktəb görməyibdir. Ə.Haqverdiyev; // Məc. mənada. Bu qəzet kim, olub cahanda bina; Bunu kim ixtira edib, aya? S.Ə.Şirvani. Bina qoymaq – 1) tikmək, təsis etmək, qurmaq, özül atmaq. Məşədi Əsgər tərəqqi edəndən sonra, öz köhnə muzdur yoldaşlarından bir neçələrini başına yığıb, onlara əl tutmaq üçün gəmiçilik şirkəti bina qoydu. S.M.Qənizadə; // Məc. mənada. [Süleyman bəy:] Budur, iki ildir mənimlə dostluq binası qoyublar. Ə.Haqverdiyev; 2) məc. köhn. Həll etmək, çarə düşünmək, əncam çəkmək. [Səkinə xanım:] İndi dur get, Əzizbəyi bura çağır, görüm bu işə nə bina qoyur? M.F.Axundzadə; 3) qəsd etmək, istəmək, başlamaq, təşəbbüs etmək. [Məşədi] istədi dükan qonşusu ilə politika söhbəti bina qoysun. Ə.Haqverdiyev. Binası qoyulmaq – bax bina olunmaq. Həmin binası qoyuldu möhkəm; Gülümsər kainat, gülümsər həyat. S.Vurğun. Binasını qoymaq – 1) bax bina etmək; 2) məc. başlamaq. Qara köpək .. Qaraca qızın səyi ilə azacıq sakit oldu və axırda pişiyə də dəyməyib onunla dostluq binasını qoydu. S.S.Axundov.
3. Çıx. halda: binadan – ibtidadan, lap əvvəldən, əzəldən. Ənliyi-kirşanı neylər camalın; Sən elə gözəlsən binadan, Pəri. M.P.Vaqif. Pəriyəm, söylərəm şahü gədadan; Qafiyə dilpəsənd gərək binadan. Aşıq Pəri. Çünki olar ilə başdan, binadan; Birevli kimiyiz ata-babadan. Q.Zakir.

Azerbaycan Türkçesinin Sinonimler Sözlüğü (Çakıroğlu, 2013)

bina

I. tikili, mülk, ev
{emlak, mülk, ev}

II. bünevrə, özül, təməl, əsas
{ana, başlıca, temel, esas}

Pamukkale Azerbaycan Türkçesi - Türkiye Türkçesi (ADT versiyonu)

bina

bina, yapı

Türkmencenin Açıklamalı Sözlüğü (Kyýasowa, 2016)

bina

[bina:], at, gurl. 1. Jaýyň düýbi, esasy, binýat. 2. Jaý, ymarat, desga. Bina gurmak. Beýik binalar. 3. göç.m. Bir zadyň düýbi, özeni, başlangyjy.
 ‣ Bina bolmak salynmak, salnyp gutarylmak, gurulmak. Bu ýerde giň otagly mekdep bina bolar. Bina etmek emele getirmek, düýbüni tutmak, döretmek, salmak, gurmak.

Uygurca – Türkiye Türkçesi Sözlüğü (Kurban, 2016)

bina

a. Bina. Bina qilmaq – İnşa etmek; kurmak; dikmek; meydana getirmek.

Son arananlar: