üzük
Explanatory Azerbaijani Dictionary (Orucovun, 2006)
üzük
I. is.
1. Əsasən qızıldan qayrılan, bəzək üçün və ya evlilik rəmzi kimi barmağa taxılan halqa; barmaqlıq. Brilyant qaşlı üzük. – Balaca bir qutudan [Səkinə] “Zvezda” markalı qızıl saat və zümrüd qaşlı bir üzük çıxartdı. M.İbrahimov. Güldanə titrəyən barmaqlarından anasının bağışladığı üzükləri çıxardıb gizlətdi. Ə.Vəliyev. • Üzük gətirmək (aparmaq) etnoqr. – razılıq əldə edildikdən sonra qıza nişan taxmaq üçün oğlan evindən qız evinə üzük və şirni gətirmək (aparmaq). [Rəşid:] Bir neçə gündən sonra üzük aparırlar, Fərəcin böyük qızı Qurbanqulu üçün alınır. T.Ş.Simurq. İki gün sonra elçiliyə gələn arvadlar üzük gətirdilər. M.S.Ordubadi. Üzük qaşı – üzüyün üstündə olan qiymətli daş. Qanlı göz yaşlarıyla ömrü ötüb gecənin; Gözündə bir quruşa dəyərmi üzük qaşı? B.Vahabzadə. Üzük taxmaq – nişanlı olduğunu bildirmək üçün qızın barmağına üzük keçirmək; nişanlamaq. Qıza üzük taxmaq. – Qətibənin barmağına Şərqin ən qiymətli cavahirini daşıyan bir üzük taxıldı, kəbin siğəsi oxundu, sonra da şam süfrəsinin başına keçdilər. M.S.Ordubadi.
2. Üzük şəklində detal, hissə. Valın üzüyünü dəyişmək. ‣ Üzük qaşı kimi əhatə etmək (dövrəyə, araya almaq, halaylamaq) – əhatə etmək, mühasirəyə salmaq, ətrafını tutmaq, hər tərəfini sarmaq. Məmmədəli bəy at minib, öz dəstəsilə Nəbini üzük qaşı kimi araya alır. “Qaçaq Nəbi”. Maşın məktəb həyətində dayananda camaat onu üzük qaşı kimi halaylamışdı. R.Rza. Üzükdən keçmək – çox zərif, incə şey haqqında. Gözəl xala deyir, Qəmər dəvə yunundan bir pencəklik şal toxumuşdu, üzükdən keçirdi. Ə.Vəliyev.
II. bax. üzgün. [Kərəm:] Dərdü qəm çəkirəm, üzüyəm, üzük; Qıyma mənə, ay ciyərim parəsi! “Əsli və Kərəm”.
Pamukkale Azerbaijani to Turkish (ADT version)
üzük
yüzük
Kyrgyz—Turkish Dictionary
üzük
I, tuurduk (bk.)’ın birparça yukarısının, veya onunla tündük (bk.) arasından geçen keçeler (dir ki onlar iki tanedir: aldıñkı yahut astıñkı: öndeki ve köktü yahut törkü: arkadaki).
II, kopmuş, koparılmış.
Explanatory Turkmen Dictionary (Kyýasowa, 2016)
üzük
I, at. Ak öýleriň uklarynyň üstüne ýapylýan keçe. Ýöne öňki tüsseleriň düýdi ýüzbaşly köneje öýüň uklaryny, üzüklerini hüýt gara edipdi (B. Kerbabaýew).
ÜZÜK II, syp. Arasy ýolnan, bitewi däl, kesik, üzülen, gyrlan (ýüp we ş. m. hakynda). Üzük ýüp.
Uyghur—Turkish Dictionary (Kurban, 2016)
üzük
I Yüzük. Üzük qéshi – Yüzük kaşı. Bilek üzük – Bilezik.
II Parça, kırıntı. Üzük tawush – Ünsüz sesler, konsonantlmar.
Karachay-Balkar—Turkish Dictionary (Nevruz, 1991)
üzük
parça, kırıntı, bölüm; köken, soy, sülale. Kitapdan bir ~ oku: kitaptan bir bölüm oku, sürgünde bizni tük tük ~ ~ çaçtıla: sürgün sırasında bizi tüy tüy parça parça dağıttılar; igi malnı ~ü: iyi hayvanın soyu, sizni ~ügüz kaysıdı: sizin sülaleniz hangisidir, aman xansnı ~ü bek bolur (as.): kötü otun kökeni sağlam olurmuş.