dat
Kyrgyz—Turkish Dictionary
dat
ı, pas (madeni eşyada, bitkilerde); dat baskan yahut dat alğan: paslanmış; dat küçösö, dan aldırbayt: pas fazlalaşırsa tane dolgunlaşmaz.
ıı, f., 1. imdat isteyip seslenme; şikayet; 2. yukarı mahkemeye başvurma, istinaf.
Explanatory Turkmen Dictionary (Kyýasowa, 2016)
dat
[da:t] I, 1. at. Nala, zeýrenç, ahy-zar, ahy- nala. Asmana ýetmedi dadym, Seni ýetirdi perýadym (“Nejep oglan”). Eý ýaranlar, kim ýetişer dadyma? Başym çykmaz ne gowgaýa sataşdym (Magtymguly). Gahba pelek ýetmez meniň dadyma, Atam-enem goýmaz köňül şadyma (Andalyp). 2. "Wah, waý" ýaly many aňladýan ümlük. Köňlümni giderdi ýagşy- ýamana, Dat, seniň goluňdan geldim amana (Zynhary).
‣ Dat gününe biriniň başyna agyr, kyn, çykgynsyz ýagdaý düşende aýdylýan söz. Dat etmek nala çekmek, ahy-zar etmek, aglamak. Dadyna ýetmek wagtynda ýetişip, birini kyn, çykgynsyz ýagdaýdan halas etmek.
DAT [da:t] II, at. 1. Naharyň, miwäniň we ş.m. tagamy. Arryk etiň dady ýok (Nakyl). 2. göç.m. Lezzet, ýakymlylyk. Ýüregimde bir geliniň ady bar, Şol adyň öz lezzeti bar, dady bar (M. Seýidow).
Uyghur—Turkish Dictionary (Kurban, 2016)
dat
I f. İmdat. Dat salmaq – İmdat bağrısı. Dat démek – İmdat çağırmak.
II Pas. Dat bashqan – Paslanmış. Dat basmaq – Paslanmak. Dat basmaydighan polat – Paslanmaz çelik.