arka
Turkish—Tatar Dictionary (Ganiyev, 1998)
arka
и. 1) арка; 2) арт як, кире як; □ benim arkamda ул минем артта; 3) соң, ахыр, азак; hikayenin arkası хикәянең азагы □ arka arkaya бер-бер артлы
Pure Turkish to Turkish (Kuleli)
arka
1. Arka, Dayı, Hami, Koruyucu
Comparative Turkic Languages Dictionary (Ercilasun, 1991)
arka
Türkiye Türkçesi: arka
Azerbaycan Türkçesi: arⱨa
Başkurt Türkçesi: arka
Kazak Türkçesi: arka
Kırgız Türkçesi: arka
Özbek Türkçesi: àrka
Tatar Türkçesi: arka
Türkmen Türkçesi: arka
Uygur Türkçesi: arka dümbä
Rusça: spina
Uzbek—English Dictionary (Dirks, 2005)
arka
(Russian) arch.
Kyrgyz—Turkish Dictionary
arka-
arka, art taraf, art kısım, geri, cephe gerisi; arka çaç: örgü (kadınların) ; arka çaçıñ örböy kal! folk. : dul kal! (harfiyen: sana örgü örmek nasip olmasın) ; arkamda 1) arka tarafımda, sırtımda; benim geri tarafımdan; peşimden; 2) benim yardımımla; arkañmenen: sayende, senin yardımınla, senin muzaharetinle; seniñ arkañ tiydi: senin yardımın dokundu; arka kıl- : istinadmek, ümit bağlamak; attay arka, tooday meder kıldım: seni zahîrim sayıyorum; taştan dağa güvenir gibi sana güveniyorum; oşonun arkasında: ondan dolayı, o sebepten; arka ber: arkasını dönmek, yüz çevirmek; arka beriş: arka arkaya oturmak veya durmak; arka beriş cer: sınırdaş toprak parçaları; kır arka: amudu fıkarî.
Explanatory Turkmen Dictionary (Kyýasowa, 2016)
arka
I, at. 1. Göwräniň iki eginden guşaklyga çenli bolan syrtky bölegi, ýagyrny. 2. Bir zadyň ýüzüniň ters tarapy, ýeňsesi, yzy. Arka tarap. 3. göç.m. Goldaw, hemaýat, goltgy beriji. Dagdan arkasy bolanyň, daşdan ýüregi bolar (Nakyl). 4. Bir adam arkasyna alarlyk ýük. Bir arka ot. Bir arka odun. 5. Bir zadyň ýüzi däl-de, beýleki tarapy. Pyçagyň arkasy.
‣ Arka atmak 1) belli bir ýaşy ýaşamak, başdan geçirmek. 2) bir zatdan dynmak. Okuwyň üç ýylyny arka atdym. 3) owarram etmek, näme bolsa, şol bolsun etmek. Arka dag daýanç, arkadaýanç. Arka durmak (çykmak) hossar bolup öňe çykmak, goldaw beriji bolmak. Arkasy barlyk ýeke dällik, goldawy barlyk, hossarlylyk. Arkasyna ýel çalmak birneme asudalyk aralaşmak, aladadan dynmak. Arkasyny almak zerurlyk bolan ýagdaýynda biriniň tarapynda durup, her ugurdan goldamak. Arkasyny tutmak (çalmak) ser. Arkasyny almak. Arkasy ýere degmedik hiç-haçan göreşde ýeňilmedik, ýykylmadyk (pälwan). Arka tutunmak kimdir birine daýanmak, biriniň goldawyna, hemaýatyna bil baglamak.
ARKA II, at. Nesil aýlanyşygynda her bir nesil, pyşt. Agyr tebigy şertlerde ýaşan türkmeniň asyrlary köpri edinip, nesilden nesle, arkadan arka dowam eden göreşleriniň iň ulusy ýaşaýşyň gözbaşy suw ugrundaky göreşidir (“Nesil”).
‣ Arka aýlanmak nesilden-nesle geçmek; köp wagt geçmek. Ondan bäri ençeme arka aýlanypdy.
Karachay-Balkar—Turkish Dictionary (Nevruz, 1991)
arka
1. Sırt, arka. ~ cük: sırt yükü, ~ süyek: sırt kemiği (omurga), ~ cik: omur, omurga, ~ ciklerim kaltıradı: omurga kemiklerim titredi, ~sına almak: sırtına almak, kün ~mı kızdırdı: güneş arkamı (sırtımı) kızdırdı. 2. Himaye, yardım, koruma, (mec.). ~ğa almak: korumak, himaye etmek, ~sı: himayecisi, koruyucusu, ~ çıkmak: korumak, himaye etmek, ~sı karıvlu: arkası kuvvetli, himayesi güçlü, cılay-cılay cüklüçük, ~çığı tüklüçük: ağlıya ağlıya yüklücük, arkacığı tüylücük (bilmece/ip, iğ, ip eğirme iği).
Index of Diwan Lughat al-Turk (TDK)
arka
arka, sırt; sıkıntılı anlarda yardım eden kişi, yardımcı.I, 123, 128, 139