Mat
Turkish to Pure Turkish Dictionary (Kuleli, 2013)
mat
[Köken: Fransızca] Tunuk, Yaldıramayan
Turkish—Tatar Dictionary (Ganiyev, 1998)
mat
I и. 1) (шахматта) мат; 2) җиңелү, чарасызлык
matII с. 1) тонык, ялтыравыксыз; 2) үтә күренми торган
Comparative Turkic Languages Dictionary (Ercilasun, 1991)
mat
Türkiye Türkçesi: mat
Azerbaycan Türkçesi: açıg (räng)
Başkurt Türkçesi: tonok yaltıramağan
Kazak Türkçesi: küliŋgir küŋgir
Kırgız Türkçesi: küŋürt tunuk emes
Özbek Türkçesi: ⱨırä
Tatar Türkçesi: tonık yaltıravıksız
Türkmen Türkçesi: solak solğun
Uygur Türkçesi: ⱨirä tutuk
Rusça: matovıy
Explanatory Azerbaijani Dictionary (Orucovun, 2006)
mat
is. [fars.]
1. Heyrət içində olan, təəccüblənmiş. Mən bu işə matam. • Mat etmək – bax. mat qoymaq. Yaşı on səkkizə yenicə yetmiş; Gözəllikdə tamam xəlqi mat etmiş. M.P.Vaqif. Fəqirlərə yüz minlərlə ehsan edib, bütün şəhəri öz səxavət və mərhəmətinə mat etmişdi. C.Cabbarlı. Mat qalmaq – təəccüblənmək, heyrət etmək, heyrətlənmək. Bu işlərə mat qalmışam. – Ağca xanım .. divanın altına baxdı və Qaraca qızı orada görməyib mat qaldı. S.S.Axundov. Məclisdəkilər o qədər şiddətlə bu sözü alqışladılar ki, Cəfərqulu özü də mat qaldı. Qantəmir. Mat qoymaq – heyrətləndirmək, təəccübləndirmək.
2. Şahmat oyununda: məğlubiyyət, məğlub olma. • Mat etmək – məğlub etmək, udmaq, aparmaq. Rəqibi mat etmək. Mat qalmaq – uduzmaq, məğlub olmaq. Mat qoymaq – bax. mat etmək.
Azerbaijani Thesaurus to Turkish (Çakıroğlu, 2013)
mat
məəttəl, teəccüblənmə
{hayran kalma, şaşırma}
English—Turkish Dictionary (FreeDict, 2017)
(mat.) /mˈaɡnə kˈɑːtə/
1. (-ted, -ting) hasır
2. paspas
3. bardak veya vazo altllığı
4. arap saçı gibi bir birine dolaşmış yığın
5. hasır ile örtmek
6. bükerek veya keçeleştirerek hasıra benzetmek
7. hasırlaşmak, keçeleşmek
8. düğümlenmek, bir birine dolaşmak, çitişmek.
English—Turkish Dictionary (FreeDict, 2017)
(mat.) /maɡnˈanɪməs/
1. (-ted, -ting) resim ve çerçeve arasındaki karton kenar
2. (matb.) hurufat kalıbı, matris
3. (mat.) yüzey
4. yüzeyi matlaştırıcı alet
5. matlaştırmak
6. resim etrafına karton çerçeve geçirmek
7. mat, donuk.
English—Turkish Dictionary (Anonymous)
mat
hasır
paspas
altlık
donuk
mat
Kyrgyz—Turkish Dictionary
mat
I, at sözünün tekidir; at-matı menen çığıldı: atı-filânı ile düştü.
II, a. şatranç oyununda mat olmak, yenilmek.
Explanatory Turkmen Dictionary (Kyýasowa, 2016)
mat
[ma:t]: mat bolmak 1) ölmek, ýok bolmak. Dostlarymyz şat bolsun, duşmanymyz mat bolsun (Alkyş-dileg). 2) intizar bolmak, gamly-gussaly bolmak. Magtymguly zar aglapdyr mat bolup, Kaýda watan tutduň, gardaş Abdylla (Magtymguly). 3) küşt oýnunda: utulmak, ýatmak. Mat etmek (eýlemek) 1) öldürmek, ýok etmek. Gamgyn bolma gözel şahym, şol duşmany mat eýlär men (“Görogly”). 2) küşt oýnunda: utmak, şasyny ýatyrmak.
Uyghur—Turkish Dictionary (Kurban, 2016)
mat
a. Mat, yenilme. Mat bolmaq – Mat olmak.
Sakha—English Dictionary (Straughn, 2006)
mat-
v. to deprive of something
Index of Diwan Lughat al-Turk (TDK)
mat
öyle, ancılayın·I, 321 § andag mat; o öyle· I, 321