İp
Türkiye Türkçesi – Tatarca Sözlük (Ganiyev, 1998)
ip
и. җеп, бау, канат, аркан ◊ ipe çekmek асып кую; ip çözmek араны өзү; ip ucu җеп очы, дәлил, эз
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Ercilasun, 1991)
ip
Türkiye Türkçesi: ip
Azerbaycan Türkçesi: ip
Başkurt Türkçesi: bau arkan yip
Kazak Türkçesi: jip
Kırgız Türkçesi: cip arkan
Özbek Türkçesi: ip ärkàn
Tatar Türkçesi: bay arkan cip
Türkmen Türkçesi: yüp
Uygur Türkçesi: yip jip
Rusça: verövka
Azerbaycan Türkçesinin Açıklamalı Sözlüğü (Orucovun, 2006)
ip
is.
1. Uzun pambıq, kətan, yun və s. liflərindən eşilib hazırlanan və əsasən bağ kimi işlədilən məmul. İplə bağlamaq. Tayları iplə sarımaq. – [Ağa:] Gördüm yeşiyin ipi qırılıb. Molla Nəbiqulu yeşiklə bərabər ağacdan uçub, düşüb Qasımın otağının üstünə. Ə.Haqverdiyev. // məc. Buxov, cidar, əl-ayağı bağlayan şey mənasında. [Koroğlu dedi:] Qırılar zəncirlər, iplər; Nər atılar meydana indi. “Koroğlu”.
2. Pambıq iplikdən toxunmuş. Çarıq bağlarından, uzunboğaz rəngli ip corablarından bəlli idi ki, ananın əzizidir. Mir Cəlal. • İp vurmaq – toxumaq (iplə). Torun ipini vurmaq. Corab ipi vurmaq. – Ömrünü susmaq və başını aşağı salaraq məkik atmaqla, ip vurmaqla keçirən şərbaflar və muzdurlar yavaş-yavaş səsini qaldırıb “urreyy” çığırdı. Ə.Əbülhəsən. ‣ İpə (ipə-sapa) yatmamaq (gəlməmək) – heç bir nəsihət götürməyən, söz eşitməyən, yaxud heç bir nizam və intizama uyuşmayan adam haqqında. Padşah nə qədər dəlil-dəlalət elədi, Qəmər ipə-sapa gəlmədi ki, gəlmədi. (Nağıl). Uşaq oynayar, gülər; Xəstə deyilsə əgər; Bəzisi sakit olar; Bəzisi ipə yatmaz. R.Rza. İpə-sapa düzmək (düzülmək) – fikrin, sözlərin düzgün, səlis, rəvan ifadə edilməsi haqqında. Fikirlər cərgə-cərgə ipə-sapa düzüldü; O, iztirab əlində üzüldükcə, üzüldü. B.Vahabzadə. İpə-sapa yatmaq (gəlmək) – yola gəlmək, söz eşitmək, nəsihət qəbul etmək. [Hümmətyar:] [Xanpəri] ancaq iki ildir daha o adam deyildir. İndi, necə deyərlər, ipə-sapa yatır. Ə.Vəliyev. ...ipinə (ipinin üstünə) odun yığmaq olmaz – etibarsız, sözünün üstündə durmayan, mütərəddid adam haqqında. Xan Fətəlinin adını eşitcək təkrar qəzəbləndi: – Onun sözünü danışma! – dedi, – onun ipinin üstünə odun yığmaq olmaz! Çəmənzəminli. İpini boşaltmaq (buraxmaq) – sərbəstlik vermək, pis hərəkətlərinə göz yummaq, qabağını almamaq, başlıbaşına buraxmaq. Uşağın ipini lap boşaltmısan ha. İpini çəkmək (yığmaq, yığışdırmaq) – pis yoldan, pis əməldən qaytarmaq, qabağını almaq, həddini göstərmək, intizama çağırmaq. [İmamzadə:] Sən bunların ipini yığışdıra bilməsən, hər cür xata baş verə bilər. Q.İlkin. Boğazına ip salmaq – boğub öldürmək. İslamın fikrinə gəlmişdi ki, Tellini xoş dillə alıb qışlağa gətirsin, sonra bir gecə boğazına ip salıb boğsun. S.Hüseyn.
Azerbaycan Türkçesinin Sinonimler Sözlüğü (Çakıroğlu, 2013)
ip
sap
{sap}
Pamukkale Azerbaycan Türkçesi - Türkiye Türkçesi (ADT versiyonu)
ip
ip
Özbekçe—İngilizce Sözlük (Dirks, 2005)
ip
thread, string, line; tie. ~ gazlama cotton cloth. ~ Esholmaydi cannot be a match to, cannot match. ~idan ignasigacha from head to toe, thoroughly. ~ni uzib yerga tashla- to take care of, to fix once and for all.
Kırgızca – Türkiye Türkçesi Sözlüğü (Yudahin)
ip
«i» ile başlıyan kelimelere takviye için katılır (örnek bk. içke).