Yaş
Türkiye Türkçesi – Arı Duru Türkçe Sözlüğü (Kuleli, 2013)
yaş
[Köken: Anlam kayması] (ıslak) Öl, Dım, Çiğ, Yaşlı
Türkiye Türkçesi – Tatarca Sözlük (Ganiyev, 1998)
yaş
I и. яшь; çocuk on yaşında бала ун яшендә; yaş günü туган көн
yaş1. и. яшь, күз яше; yaş akıtmak елау, gözyaşı күз яше. 2. с. чи, дымлы; юеш; yaş otun чи утын; yaş çamaşır юеш кер
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Ercilasun, 1991)
yaş
Türkiye Türkçesi: yaş
Azerbaycan Türkçesi: yaş
Başkurt Türkçesi: yäş
Kazak Türkçesi: jas
Kırgız Türkçesi: caş
Özbek Türkçesi: yàş
Tatar Türkçesi: yäş
Türkmen Türkçesi: ȫl çḯğ
Uygur Türkçesi: höl
Rusça: mokrıy vlajnıy
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Ercilasun, 1991)
yaş
Türkiye Türkçesi: yaş
Azerbaycan Türkçesi: yaş
Başkurt Türkçesi: yiviş
Kazak Türkçesi: suvlı ılğal
Kırgız Türkçesi: sū
Özbek Türkçesi: höl
Tatar Türkçesi: yüiş
Türkmen Türkçesi: yaş
Uygur Türkçesi: yaş
Rusça: vozrast
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Ercilasun, 1991)
yaş
Türkiye Türkçesi: yaş
Azerbaycan Türkçesi: yaş
Başkurt Türkçesi: yäş
Kazak Türkçesi: jas
Kırgız Türkçesi: caş kurak
Özbek Türkçesi: yàş
Tatar Türkçesi: yäş
Türkmen Türkçesi: yassık
Uygur Türkçesi: yastuk täkiyä
Rusça: poduşka
Azerbaycan Türkçesinin Açıklamalı Sözlüğü (Orucovun, 2006)
yaş
I. is.
1. Doğuluş, dünyaya gəlmə günündən keçən vaxt, il; insanın, heyvanın, bitkinin böyüməsində, inkişafında dövr; ömür. Bir yaşda olan adamlar. Yaşın neçədir? İnəyin üç yaşı var. – Ağıl yaşda deyil, başdadır. (Ata. sözü). Nola xəm olsa qəddim, səndən artıqdır mənim yaşım. Füzuli. [Əsgər:] Ay xala, bura bax, ağlınca mənim neçə yaşım var? Ü.Hacıbəyov. • Yaşa dolmaq – böyümək, yaşlı olmaq. İnsan oğlu yarandığı vətənindən kam alar; Ömür gəlib yaşa dolar düz ilqarı görəndə. S.Vurğun. [Hüseyn] bu zavallı arvadın nə qədər böyük əzablarla yaşayıb bu yaşa dolduğunu düşünürdü. S.Rəhman. Yaşı ötmək – hər hansı bir yaş həddini ötmək, keçmək. Yaşı ötdüyünə görə aspiranturaya qəbul olunmadı. Onun əsgərlik yaşı ötmüşdür. Yaşı sanı – ömründəki illər qədər, çoxlu. Usta yaşı sanı bənna yetişdirmişdir.
2. Çıxışlıq halda: yaşından – anadan olduğu gündən: bütün ömrü boyu, ömründə; heç vaxt. Heç dərsə baxmayıb sanki yaşından; Fikirlər quş olub uçdu başından. M.Rahim.
II.
1. sif. Canına su, rütubət hopmuş; rütubətli, çox nəm, az islaq, sulu (quru ziddi). Yaş paltar. Yaş yer. Yaş qum. Yaş əlləri ilə tutmaq. // Hələ canında su qalmış, qurumamış. Yaş səbzə. Yaş meyvə. – Yaş ağaca balta vurmazlar. (Ata. sözü). [Kərim baba] iki barmaq qalınlığında yaş çubuğu yonurdu. A.Şaiq. Peçdə yanan yaş odunun sızıltısı eşidildi. M.Hüseyn.
2. is. Su, nəm, yaşlıq.
3. is. Göz yaşı. Sözüm yoxdur, fələk gər baxmasa gözdən axan yaşa; Budur qorxum kim, ol seyli-bəla bu körpüdən aşa. Qövsi. Hər şey günəşə qurutdu yaşın; Qövsi-qüzeh açdı tər qumaşın. Xətayi. Bulaqlar qaynaşır yaş kimi duru; Daşlı küçələri hər zaman quru. H.K.Sanılı. Sarxan .. yanaqlarına süzülən iri yaş damlalarını sildi. M.Hüseyn. • (Qanlı) yaş axıtmaq (tökmək) – ağlamaq, acı-acı ağlamaq. Əjdərin arvadı qanlı yaş tökdü; Xırda uşaqları boynunu bükdü. H.K.Sanılı. Məsum kişi özünü saxlaya bilmədi, gözündən parıl-parıl yaş tökdü. Mir Cəlal. Yaş boğmaq – ağlamaq istəmək. Gülsəhəri yaş boğur, rəng verib rəng alırdı. Ə.Vəliyev.
4. sif. və is. qəd. Cavan, gənc, azyaşlı. Dəmbədəm gər düşsə gözdən dürri-əşkim, vəchi var; Yaş uşaqlardır yetim, onlarda yox rəsmiədəb. Füzuli. ‣ Qurunun oduna yaş da yanır – günahsız olaraq cəza çəkənlər haqqında. yaş-yaş zərf Yaş halda; qurumamış, qurumadan. Odunları yaş-yaş ocağa qoymaq. Köynəyi yaş-yaş ütüləmək.
Azerbaycan Türkçesinin Sinonimler Sözlüğü (Çakıroğlu, 2013)
yaş
I. doğuluş, ömür
{hayat, ömür}
II. rütubətli, islaq, nəm
{rutubetli, ıslak, nemli}
Pamukkale Azerbaycan Türkçesi - Türkiye Türkçesi (ADT versiyonu)
yaş
ıslak, yaş
Dîvânü Lugâti’t-Türk Dizini (TDK)
yaş
yaş, taze nesne, zerzevat, sebze, yeşillik; yaş (gözden gelen); yaş (insanın yaşadığı).I, 316; II, 109, 172. 228, 232; III, 4, 47, 83, 84,159,433 §ya şot